΄ Τσιάτσιος΄ o Μεγάλος Χορός της Σαμαρίνας

Αναβίωσε και φέτος ο Τσιάτσιος στη Σαμαρίνα Γρεβενών, εκατοντάδες επισκέπτες βρέθηκαν όπως κάθε χρόνο στο προαύλιο της εκκλησίας της μεγάλης Παναγίας στην Σαμαρίνα Γρεβενών όπου
πραγματοποιήθηκε και φέτος ο Παραδοσιακός Χορός «Τσιάτσιος».
Ο «Μεγάλος χορός» είναι το σημαντικότερο χορευτικό δρώμενο και το αποκορύφωμα της κοινωνικής ζωής της Σαμαρίνας. Χορεύεται με συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού, στις 16 και 17 Αυγούστου, στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας της «Παναγίας της Μεγάλης» ή «Στ´ μαρίε ατσιά Μάρε», μετά την Θεία λειτουργία. Ο χορός ονομάζεται «Τσιάτσιος» απ´ τ´ όνομα του Τουρκαλβανού επιδρομέα Τζάτζω ή Τσιάτσιο που στα 1785 τρομοκρατούσε την γύρω περιοχή.

Στον «Τσιάτσιο» σχηματίζονται δυο μεγάλοι επάλληλοι κύκλοι από άνδρες και γυναίκες. Ο εσωτερικός κύκλος που είναι ο πρωτεύοντας αποτελείται από τους άνδρες ενώ ο εξωτερικός από τις γυναίκες. Μπροστά μπαίνει η ομάδα των γεροντότερων με κορυφαίο του χωριού, συνήθως τον μεγαλύτερο σε ηλικία. Ακολουθεί η ομάδα των μεσηλίκων, κατόπιν οι νεότεροι άνδρες και στο τέλος τα παλικάρια του χωριού.
Το ίδιο γίνεται και με τον κύκλο των γυναικών, με την διαφορά ότι αποκλείονται από τον χορό οι άγαμες κοπέλες. Οι χορευτές χορεύουν τραγουδώντας έξι τραγούδια, που άλλα είναι ηρωικά κλέφτικα και άλλα παρμένα μέσα από την κοινωνική ζωή του χωριού. Τον χορό συντονίζει ένας οργανωτής – τελετάρχης, που βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου κρατώντας ένα ραβδί. Οι χορευτές χορεύουν αργά και περπατητά εκτός από τους πρώτους που χορεύουν στα τρία.

Ο Τσιάτσιος εκατέβαινε,
(ολέλε, Τσιάτσιο μ’ αγρήγορε)
γιε μ’ ο Τσιάτσιος κατεβαίνει,
(λε-λε Τσιάτσιο μ’ αντρειωμένε).
– Τσιάτσιο μ’ το πούθεν έρχεσαι
κι απ’ το πούθεν κατεβαίνεις.
– Από την Φούρκα έρχομαι
και στη Σαμαρίνα πάω,
(λε-λε Τσιάτσιο μ’ αντρειωμένε).