Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης: Εγκαίνια της Επανέκθεσης της Αρχαιολογικής Συλλογής Κοζάνης
Σε μια ζεστή και εορταστική ατμόσφαιρα, παρουσία πλήθους κόσμου και εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων, τελέστηκαν την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2016, τα εγκαίνια της Επανέκθεσης της Αρχαιολογικής Συλλογής Κοζάνης.
Τις εργασίες και τα εκθέματα της Συλλογής παρουσίασε με κεντρική της ομιλία η Προϊσταμένη της Εφορείας κ. Αρετή Χονδρογιάννη – Μετόκη. Τα εγκαίνια τελέσθηκαν από την Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Έλενα Κόρκα. Σύντομο χαιρετισμό απηύθυναν ο εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας κ. Φώτης Κεχαγιάς, ο Δήμαρχος Κοζάνης κ. Λευτέρης Ιωαννίδης και η επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων κ. Καραμήτρου – Μεντεσίδη.
Η Συλλογή στεγάζεται σε διώροφο νεοκλασικό κτήριο, επί των οδών Δημοκρατίας 8 και Φον Κοζάνι, γνωστό ως «οίκος Κατσικά», στην πόλη της Κοζάνης. Το κτήριο είναι δωρεάς Ά. Παναγιωτίδη, στο Δήμο Κοζάνης, από τον οποίο έχει παραχωρηθεί (το 1984 και 1985) η χρήση στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η αρχική Έκθεση εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 1989, ενώ έπαψε να λειτουργεί έξι χρόνια μετά, από το μεγάλο σεισμό του 1995. Η αποκατάσταση του κτηρίου πραγματοποιήθηκε από το Δήμο Κοζάνης, στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και συμπληρωματικά στο πρόγραμμα «Θησέας», ενώ οι εργασίες Επανέκθεσης των αρχαιοτήτων ολοκληρώθηκαν το 2016, με την οικονομική στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Ο εκθεσιακός χώρος περιλαμβάνει πέντε αίθουσες και αύλειο χώρο. Η έκθεση των ευρημάτων έχει δομηθεί χρονολογικά, θεματικά, αλλά και με βάση το υλικό κατασκευής τους. Περιλαμβάνει επίσης πλούσιο εποπτικό υλικό και ενημερωτικά κείμενα, εκτυπωμένα και ψηφιακά, σε δύο οθόνες προβολής. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην επιστημονική παρουσίαση του υλικού και στον εκπαιδευτικό χαρακτήρα της έκθεσης.
Εκτίθενται παλιά ανασκαφικά σύνολα, όπως το κλασικό νεκροταφείο της Κοζάνης (ανασκαφή 1948) και ο ελληνιστικός οικισμός στον Άγιο Ελευθέριο Κοζάνης – Δρεπάνου (1965), καθώς και αξιόλογα επιφανειακά ευρήματα, όπως ο παλαιολιθικός χειροπέλεκυς του Παλαιοκάστρου, μαρμάρινα αγάλματα, ενεπίγραφα μνημεία, αναθηματικές και επιτύμβιες στήλες και πολλά άλλα. Από τις νεότερες ανασκαφές, οι οποίες έχουν στο σύνολό τους σωστικό χαρακτήρα, συμπεριλαμβάνεται ένα μικρό μόνο δείγμα. Μεταξύ άλλων, εκτίθενται τα ευρήματα του μακεδονικού τάφου της Σπηλιάς, του νεκροταφείου της εποχής σιδήρου στην Κοιλάδα, του κτιστού ρωμαϊκού τάφου – ηρώου στην οδό Αρκαδίου στην Κοζάνη, των ανασκαφών στους διαβρωμένους οικισμούς και τα νεκροταφεία της παραλίμνιας περιοχής της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου, και σε προϊστορικούς οικισμούς και νεκροταφεία της Κίτρινης Λίμνης (ή Σαριγκιόλ). Οι ανασκαφές στην Κίτρινη Λίμνη έγιναν στο πλαίσιο κατασκευής της Εγνατίας Οδού (νεολιθικός οικισμός «Τούμπας Κρεμαστής Κοιλάδας» και νεκροταφείο πρώιμης εποχής χαλκού στο Ξεροπήγαδο Κοιλάδας) και της επέκτασης των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ (προϊστορικός οικισμός Κλείτου).
Τα εκθέματα βεβαιώνουν την ανάπτυξη στο νομό Κοζάνης, ενός σημαντικού και διαχρονικού πολιτισμού, αναγόμενου στην 7η π.Χ. χιλιετία. Ομοιώματα διώροφων νεολιθικών οικημάτων και οστέινες φλογέρες μαρτυρούν την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής και μουσικής τέχνης ήδη από την 6η π.Χ. χιλιετία, ενώ μοναδικό για τον ευρύτερο ελλαδικό και βαλκανικό χώρο είναι το σύνολο των λίθινων ανθρωπόμορφων στηλών των Κρανιδίων, των πρωιμότερων αγαλμάτων, αναγόμενων πιθανόν στο τέλος των νεολιθικών χρόνων. Για τους ιστορικούς χρόνους, πήλινα, γυάλινα και μεταλλικά αγγεία, ειδώλια και κοσμήματα, αγαλμάτια θεοτήτων και άλλα έργα τέχνης, προϊόντα εμπορίου ή τοπικών εργαστηρίων, αποδεικνύουν το υψηλό πολιτισμικό και βιοτικό επίπεδο των κατοίκων, καθώς και την ελληνικότητα του πολιτισμού της περιοχής.
Η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης ευχαριστεί όλους όσους εργάστηκαν για το έργο της Επανέκθεσης, και ιδιαίτερα το μόνιμο και έκτακτο προσωπικό της Εφορείας που είδε ως προσωπική του υπόθεση την ολοκλήρωση της Συλλογής και διοργάνωσε με κέφι και πολλή αγάπη την εκδήλωση των εγκαινίων.
Ενημερώνει επίσης τους ενδιαφερόμενους ότι για λίγο καιρό η Συλλογή θα είναι ανοιχτή δωρεάν για το κοινό.
