«Η Πράσινη Ανάπτυξη μαυρίζει τις ζωές μας»- Ε όχι κι έτσι, ρε παιδιά ! Γράφουν Λευτέρης Ιωαννίδης και Λάζαρος Τσικριτζής

Στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας της Κοζάνης για το θέμα των ΑΠΕ είδαμε πλάι στα λογικά συνθήματα και αυτό το πλακάτ: «Η Πράσινη Ανάπτυξη μαυρίζει τις ζωές μας» !! Ένας τέτοιος αφορισμός από ποια αντιπρόταση θα μπορούσε να συνοδεύεται; Μήπως ότι «η Μαύρη Ανάπτυξη (βασισμένη στο λιγνίτη) πρασινίζει τις ζωές μας» ; Μακάρι να κάνουμε λάθος ερμηνεία, αλλά εκεί οδηγούν τέτοια συνθήματα: Πρόσω ολοταχώς στο λιγνίτη.

Αυτό θέλουμε ; Αν ναι, να υπενθυμίσουμε στους εμπνευστές του πλακάτ τις επιπτώσεις που βίωσε και βιώνει η περιοχή μας από τη «Μαύρη Ανάπτυξη», φρεσκάροντας παράλληλα τη μνήμη των παλιότερων και εμπλουτίζοντας τη γνώση των νεότερων.

Το Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας ΛΚΔΜ την εποχή της δόξας του παρήγαγε περίπου 50 εκατ. τόνους λιγνίτη /έτος για να δώσει μια ισχύ 4,4 GW. To «αντίτιμο» με νούμερα ήταν το εξής:

• Εκπομπές τέφρας: 2-12 τόνοι/ώρα, με υπερβάσεις ορίων στις καμινάδες μέχρι 62% (Καρδιά Ι, 2007). Υπερβάσεις σκόνης στον αέρα που αναπνέουμε έως 52% (Εορδαία 2009)
• Αποθέσεις στείρων: > 250 – 300.000.000 τόνοι/έτος και τέφρας 7.000.000 τόνοι /έτος (Ρωτήστε τα πληττόμενα χωριά τι «ντουμάνι» σημαίνει αυτό, ειδικά όταν φυσάει)
• Εκπομπές θερμών καυσαερίων: ~ 26.000.000 κ.μ/ώρα !
• Εκπομπές του -καταστροφικού για το κλίμα- CO2 : ~ 31.500.000 τόνοι / έτος (Τρομακτικό νούμερο αναλογικά με τον πληθυσμό της Ελλάδας)
• Ασθένειες. Διπλάσια περιστατικά αλλεργιών, βρογχίτιδας κλπ στα παιδιά (Σιχλετίδης κ.α 2005), δραματική αύξηση των θρομβο-εγκεφαλικών, για να μην μιλήσουμε και για καρκίνους, μιας και δεν υπάρχει ΑΚΟΜΗ τεκμηρίωση! (Δεν είμαστε των υπερβολών, όπως άλλοι που μιλούν ανεύθυνα ακόμη και για ραδιενέργεια των αιολικών!)
• Μετεγκαταστάσεις οικισμών: Οκτώ (και ακόμη υπάρχουν εκκρεμότητες). Ρωτήστε την Ακρινή που για δεκαετίες είχε «στην αυλή της» όχι πάνελ, αλλά ορυχεία με ανοιχτές πληγές.
• Απαλλοτριωμένα ή δεσμευμένα εδάφη: >230.000 στρέμματα, με την αποκατάστασή τους να παραμένει ως ένα από τα κύρια προβλήματα και αιτήματα του τόπου μας.
• Απώλειες νερών ~ 5500 κ.μ/ώρα (πύργοι ψύξης ΑΗΣ κλπ). Περάστε μια βόλτα από τη λίμνη Βεγορίτιδα που λόγω ΔΕΗ αλλά και παράνομων αρδευτικών γεωτρήσεων είχε φτάσει να έχει 70% απώλεια όγκου και 35 μέτρα πτώση στάθμης !!
• Καταστροφή υπόγειας υδροφορίας στη Σαριγκιόλ (καθώς και των πηγών της Κοζάνης), η οποία βρήκε .. «σωτηρία» στις βαθιές γεωτρήσεις κοντά στον Αλιάκμονα (σσ. είναι ένας από τους βασικούς λόγους που το νερό της πόλης είναι ακριβό).
• Κι άλλα .. κι άλλα πολλά, ών ουκ έστι αριθμός.

Κάθε εγκατάσταση παραγωγής ενέργειας έχει επιπτώσεις, είτε είναι κάρβουνο είτε ΑΠΕ κλπ, όμως ο λιγνίτης είναι μακράν ο χειρότερος. Η συζήτηση σε αυτό το θέμα έχει λήξει προ πολλού, όπως και κάθε συζήτηση για το αν υπάρχει κλιματική καταστροφή. Η περιοχή μας έχει νωπά και άσχημα βιώματα, καθώς και τεράστιες ευθύνες γιατί παραδίνει στην επόμενη γενιά ένα ξεκοιλιασμένο τόπο, με υποβαθμισμένους φυσικούς πόρους, χωρίς συνεκτικό σχέδιο για την επόμενη μέρα. Κι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι δεν έβαλε έγκαιρα, με ορθή χωροταξία (και όχι άναρχα) τις ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στην αψυχολόγητη απόρριψη της πράσινης ανάπτυξης, για να τονίσουμε ότι πράσινη ανάπτυξη δεν είναι μόνο οι ΑΠΕ. Είναι κάθε αλλαγή στην παραγωγή και στην κοινωνία που μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και το οικολογικό αποτύπωμα στον πλανήτη. Είναι η εξοικονόμηση & αποθήκευση ενέργειας, η βιολογική γεωργία, η κυκλική οικονομία, οι έξυπνες πόλεις,  η ηλεκτροκίνηση, είναι είναι είναι .. είναι το βιώσιμο μέλλον τελικά. Το απορρίπτουμε επειδή μας προκαλούν οι ανεμογεννήτριες που έβαλε στο απέναντι βουνό ένας επενδυτής (ακόμη και δημόσιος) ;

Συμπαραστεκόμαστε και κατανοούμε τις αντιδράσεις σε ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ έργα, (Καλαμιά, Μπούρινος, Βατερό κ.α.), καταδικάζουμε την απληστία των γνωστών εταιρειών Φ/Β που έχουν γίνει οι νέοι «τσιφλικάδες» της περιοχής μας, αλλά δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε ακραία συνθήματα μαζικής απόρριψης, όπως  «καμιά ανεμογεννήτρια στα βουνά». Γιατί αυτό το «αμόκ» στα αιολικά, που συντηρεί ο κάθε «πονηρός πολιτευτής», χωρίς όμως να είναι εξίσου μαχητικός σε άλλες επεμβάσεις που έγιναν και γίνονται στο ορεινό ανάγλυφο ; Παραδείγματα: Τα χιονοδρομικά κέντρα με πολλαπλάσιες επιπτώσεις από τα αιολικά (πίστες, δρόμοι, σαλέ και πάργκιγκ, εκτεταμένες αποψιλώσεις), οι κεραίες κινητής στις κορφές, οι πυλώνες του ΑΔΜΗΕ που «οργώνουν» άνευ όρων τα βουνά (αποτέλεσμα και της υπερσυγκεντρωμένης ηλεκτροπαραγωγής), οι αχρείαστες οδικές σήραγγες (Κλεισούρα) σε βάρος του φορολογούμενου και των δασικών οικοσυστημάτων. Δεν είδαμε ούτε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας για όλα αυτά, παρά μόνο κάποιες ελάχιστες χλιαρές ανακοινώσεις για μία δύο περιπτώσεις, κι αυτές για το θεαθήναι.

Γιατί αυτή η αλά καρτ αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ΑΠΕ ; Γιατί υιοθετείται η μονομέρεια και το δόγμα της «μισής αλήθειας» αντί της ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ μεθόδου. Να πούμε ένα παράδειγμα για να συνεννοηθούμε καλύτερα. Συμφωνούμε ότι μια σημαντική επίπτωση των αιολικών είναι οι θάνατοι πτηνών, κυρίως των αρπακτικών. Παράλληλα όμως θα πρέπει να πούμε ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες θανάτου των πτηνών (οι ανεμογεννήτριες είναι χαμηλά, κάτω από την 5η θέση), καθώς επίσης και  να κάνουμε σύγκριση με άλλες πηγές ενέργειας: Οι θάνατοι πουλιών στα αιολικά  είναι 0,3-0,4 ανά GWh, ενώ  στο λιγνίτη είναι 5.2 ανά GWh, δηλ. 15 φορές περισσότεροι! (Προφανώς ο λιγνίτης είναι τρισχειρότερος, διότι έχει μεγάλο μερίδιο στην κλιματική κρίση, η οποία απειλεί με εξαφάνιση το 1/3 περίπου των πτηνών).

Η σύγκριση αυτή δεν επιδιώκει να αθωώσει τις ανεμογεννήτριες, ούτε να υποκαταστήσει τις ορνιθολογικές μελέτες για τα αιολικά που πρέπει να γίνονται ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ και να είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ και όχι «εντεταλμένες» από τις εταιρείες (όπως η μελέτη-παρωδία για τον ΑΣΠΗΕ 27,3 MW στο Μπούρινο).

Οι συγκρίσεις βοηθούν στο να αποδίδουμε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» και να υιοθετούμε τις λύσεις που είναι ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ (Ιδανικές δεν υπάρχουν).

Τελευταίο: Καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους που αντιδρούν όταν γίνονται έργα ΑΠΕ στη «γειτονιά τους» γιατί μπορεί να έχουν δίκιο, καθώς και όσους αυθόρμητα τους συμπαρίστανται (κι εμείς μαζί). Κατανοούμε κι εκείνους που ίσως πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης.  Κατανοούμε ακόμη και το φίλο μας τον Πράσσο (αν και έχουμε αντίθετες απόψεις) γιατί έχει ειλικρινείς προθέσεις. Εκείνους που δεν καταλαβαίνουμε είναι οι πολιτικοί και οι πολιτικάντηδες των τριών κυβερνητικών κομμάτων που ως περιοδεύων θίασος πλειοδοτούν προεκλογικά σε επαναστατικές κορώνες όπου υπάρχει μάζωξη, ενώ θα έπρεπε ΝΑ ΑΠΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ μιας και τα κόμματά τους ΚΥΒΕΡΝΗΣΑΝ και ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΝ τη σημερινή ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ κατάσταση: ελλειμματικό χωροταξικό των ΑΠΕ (τις οποίες αρνήθηκαν ν’ αναπτύξουν μέσω ΔΕΗ από το 1990), απροθυμία για  ενεργειακή αποκέντρωση, εμμονή στο ρυπογόνο και τελικά πανάκριβο λιγνίτη (λόγω “τελών CO2”) κλπ.

Είναι κοινοτυπία αλλά θα το πούμε και πάλι: Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σχοινί

Επιμύθιο: Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος προχτές κι όλοι μιλάνε για πρασίνισμα, εκτός από μας που πάσχουμε από .. αχρωματοψία και πολιτική μυωπία

Λ. Τσικριτζής, Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης

Λ. Ιωαννίδης, τ. δήμαρχος Κοζάνης, Εκπρόσωπος της Συμμαχίας «ΠΡΑΣΙΝΟ και ΜΩΒ»

Και δύο αναμνηστικές φωτογραφίες από την ..πράσινη εποχή του λιγνίτη