Ηλεκτρονικό λεξικό της ποντιακής διαλέκτου στα νεοελληνικά, από ομογενείς της Ρωσίας

Τα πρώτα λήμματα του Ηλεκτρονικού Λεξικού της Ποντιακής διαλέκτου στα νεοελληνικά και σε τρεις άλλες γλώσσες (Αγγλικά, Ρωσικά και Τουρκικά) έχουν αναρτηθεί από τις αρχές του μήνα στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://pontik.tw1.ru/gr/ .

Η πρώτη παρουσίαση της διαδικτυακής πηγής του ηλεκτρονικού λεξικού της Ποντιακής έγινε μάλιστα στο χωριό Βιτιάζεβο της περιφέρειας Κρασνοντάρσκι της Ρωσίας παρουσία όλων των συντελεστών και χορηγών του εγχειρήματος. Η ιδέα του ηλεκτρονικού λεξικού ξεκίνησε από τον Πόντιο ποιητή Βίκτωρ Στοφοράντωφ (Ρωσία), που πρότεινε να συνταχτεί εγχειρίδιο γραμματικής και λεξικό για τους Πόντιους της Ρωσίας, ως πρώτο βήμα στην αναβίωση και διατήρηση της διαλέκτου των Ελλήνων Μαύρης θάλασσας.

“ Ήταν μια ιδέα του Βίκτωρ και εγώ πρότεινα να κάνουμε κάτι πιο σύνθετο, χρησιμοποιώντας τις καινούριες ψηφιακές τεχνολογίες, ένα on-line λεξικό. Σκεφτήκαμε μαζί με τη ρωσική, να έχει την νεοελληνική κι άλλες γλώσσες, τα αγγλικά και τα τουρκικά, ” ανέφερε μιλώντας στο ραδιόφωνο του Αθηναϊκού και Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο FΜ 104,9» ο Μαξίμ Κισιλιέρ, ένας εκ των δύο εμπνευστών του εγχειρήματος, επίκουρος καθηγητής Γλωσσολογίας του πανεπιστημίου Αγίας Πετρούπολης, διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου στην Αγ. Πετρούπολη κι ερευνητής του Ινστιτούτου γλωσσολογικών ερευνών της Ρωσικής ακαδημίας επιστημών.

“ Οι ομιλητές της Ποντιακής γλώσσας βρίσκονται σε όλον τον κόσμο. Το διαδικτυακό λεξικό θα είναι χρηστικό εγχειρίδιο για όλους τους Πόντιους του απανταχού ελληνισμού! Το νέο μας εγχείρημα θα τους ενώσει σ έναν ηλεκτρονικό κόμβο” πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο 42χρονος Μαξίμ Κισιλιέρ δεν έχει ελληνικές ρίζες, αλλά έχει… ελληνική ψυχή, καθώς επί 15 χρόνια ασχολείται ως γλωσσολόγος με την ελληνική γλώσσα και τις διαλέκτους ενώ η πολυετής μελέτη του για την Τσακώνικη γλώσσα είναι από τις σημαντικότερες που έχουν γίνει μέχρι τώρα. Ο Ρώσος γλωσσολόγος μιλάει την διάλεκτο της περιοχής του Λεωνιδίου ακόμα και στα επιστημονικά συνέδρια στη Ελλάδα όταν καλείται να μιλήσει για θέματα γλωσσολογίας.

Πρώτη φορά ως επιστήμονας βυζαντινολόγος βρέθηκε στην Ελλάδα το 2001. “ Ήταν η πρώτη μου ζωντανή επαφή με την νεοελληνική γλώσσα. Το 2004 μου πρότειναν να συνοδέψω τους φοιτητές φιλόλογους για γλωσσολογική έρευνα στα ελληνικά χωριά της Αζοφικής, της Μαριούπολης Ουκρανίας. Το 2007 είχα την επαφή με τους ελληνόφωνους Τούρκους στην Τραπεζούντα όπου άκουσα πάρα πολλούς να μιλούν την ποντιακή διάλεκτο. Και το 2010 πήγα στο Λεωνίδιο και τα γύρω χωριά. Εντυπωσιάστηκα με την Τσακώνικη διάλεκτο – λέει ο γλωσσολόγος Κισιλιέρ ενώ για την Ποντιακή τονίζει ότι είναι πολύ πλούσια και ευτυχώς σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί χρήστες της, μεταξύ των οποίων και πολλοί νέοι”.

Οι συντελεστές εκτιμούν ότι η δημιουργία του ηλεκτρονικού λεξικού θα αποτελέσει έναν πυρήνα συστηματικής αναβίωσης και διάδοσης της ποντιακής διαλέκτου και του πολιτιστικού φαινομένου των Ελλήνων της Μαύρης θάλασσας.

“ Αυτό το πρότζεκτ μπορεί να αποτελέσει μια νέα μέθοδο για την προσέγγιση εκμάθησης της ποντιακής διαλέκτου”, επισημαίνει ο κ Κισιλιέρ.

Στην παρουσίαση της ιδέας του λεξικού στο Βιτιάζεβο διαμορφώθηκε ομάδα εργασίας στην οποία περιλήφθηκαν οι Μαξίμ Κισιλιέρ γλωσσολόγος, Βίκτωρ Στοφοράντωφ – ποιητής, Ηρακλής Σιδηρόπουλος (ερευνητής και δάσκαλος της διαλέκτου στο χωριό Χασαούτ Γκρέτσεσκογιε), Μιχαήλ Κατάνωφ (ερευνητής και δάσκαλος της διαλέκτου στην πόλη Εσσεντουκί)και Ανέστης Ξινόπουλος (Ελληνικός κύκλος, Μόσχα).

Το νέο πρωτοποριακό εγχείρημα στηρίζουν χορηγοί- επιφανείς επιχειρηματίες από την ελληνική ομογένεια της Ρωσίας. Ένας εξ αυτών, ο κ Θεόδωρος Καραφουλίδης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είπε, ότι υπάρχει ανάγκη συμμετοχής και άλλων Ελλήνων για την δημιουργία του ηλεκτρονικού λεξικού. “ Καλούμε όλους τους ενδιαφερομένους να συμβάλουν στη διατήρηση της Ποντιακής διαλέκτου. Να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του εγχειρήματος, να δηλώσουν το “ παρών” τους. Να δημιουργήσουμε όλοι μαζί μια μοναδική ευκαιρία με την οποία μετά από 100 χρόνια οι Πόντιοι από κάθε γωνιά του κόσμου, να βρισκόμαστε σε μια διαδικτυακή γλωσσική πλατφόρμα που παρουσιάζει τη γλώσσα των προγόνων μας”.

Σοφία Προκοπίδου