Λαζαρίνες στην Αιανή Κοζάνης

Στις ημέρες μας, αν και πολλά έθιμα εορτασμού έχουν χαθεί μέσα στο χρόνο, υπάρχουν κάποιοι τόποι στην Ελλάδα που κρατούν γερά τις παραδόσεις τους, τις οποίες περνάνε από γενιά σε γενιά. Μια τέτοια λαϊκή παράδοση είναι οι Λαζαρίνες. Οι Λαζαρίνες ή αλλιώς τα κορίτσια του Λαζάρου είναι νέες κοπέλες, στολισμένες με λουλούδια που γυρνούν στα σπίτια του χωριού χορεύοντας και τραγουδώντας ανοιξιάτικα τραγούδια, με τα οποία προαναγγέλλουν το ξύπνημα και την καρποφορία της φύσης μαζί με την ανάσταση των νεκρών. Είναι ένα λαϊκό εθιμικό δρώμενο κατάλοιπο της αρχαίας ελληνικής λατρείας που σχετίζεται σταθερά με τον ερχομό της άνοιξης, με την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής. Στους χριστιανικούς χρόνους αναβαπτίστηκε στο πνεύμα της χριστιανικής πίστης και συνδέθηκε άμεσα με το έθιμο του Λαζάρου, ως «αγαπητό» πρόσωπο προς το λαό, προπομπό και προάγγελο της Ανάστασης του Χριστού ενώ στους χρόνους της Τουρκοκρατίας συμβόλιζε την ελπίδα του σκλαβωμένου γένους για την εθνική του απελευθέρωση. Στο έθιμο παίρνουν μέρος μόνο γυναίκες γι’ αυτό και το έθιμο αποτελεί ταυτόχρονα γιορτή της νέας ζωής και της γονιμότητας των γυναικών που εξισώνεται με την ευκαρπία των αγρών. Αυτό το μοναδικό ανοιξιάτικο λαϊκό δρώμενο με αρχαιοελληνικές ρίζες αναβιώνει κάθε χρόνο με όλη του την τελετουργική μεγαλοπρέπεια σε 12 χωριά του Δήμου Κοζάνης (Αιανή, Αγία Παρασκευή, Μεταμόρφωση, Ροδιανή, Λευκοπηγή, Κρόκο, Καρυδίτσα, Άνω Κώμη, Κάτω-Κώμη, Μηλιά, Καισαρειά, Κήπο) , το τριήμερο των Βαΐων . Παρά τις τοπικές παραλλαγές που διαφοροποιούν οριακά το έθιμο από χωριό σε χωριό οι Λαζαρίνες εκφράζονται ενιαία μέσα από τις ίδιες τελετουργικές κινήσεις, την χρωματική ποικιλομορφία των ίδιων κατά βάση πλουμιστών στολών , τον ιδιαίτερο πλούτο των τραγουδιών και των χορών. Είναι ένα έθιμο που αξίζει να καταγραφεί σε όλα τα χωριά του Τσιαρτσιαμπά προκειμένου να διασωθεί όλη η προφορική παράδοση γύρω από αυτό που μέχρι σήμερα υπάρχει ακόμα πλούσια.ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/Στραβού Δ.