Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ, η δεύτερη εξορία (της Εύας Αραμπατζή και του Χάρη Κουζιάκη)

Στο «μακρινό» 1992, 28 χρόνια πριν, το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης με την υπ’ αριθμό 331/1992 απόφασή του ενέκρινε την ανέγερση ανδριάντα του Μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ Αποστολίδη και καθόρισε τους όρους διακήρυξης του σχετικού διαγωνισμού.

Ήταν μια δύσκολη απόφαση για το Δημοτικό Συμβούλιο που ήθελε με αυτό τον τρόπο να τιμήσει την πολυσχιδή προσωπικότητα, τη ζωή, το έργο  και  τη δράση ενός Μητροπολίτη που κινήθηκε πέρα από τα συνηθισμένα σε μία πολύ φορτισμένη χρονική περίοδο της νεοελληνικής ιστορίας. Η αντιστασιακή του δράση μάλιστα και η ενεργή υποστήριξή του στο ΕΑΜ, με την έξοδό του στο βουνό ως πνευματικός ηγέτης της αντίστασης κατά των Γερμανών και αντιπρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) του ΕΑΜ, της «κυβέρνησης του βουνού», υπήρξε η αιτία για την απομάκρυνσή του από τον μητροπολιτικό θρόνο Κοζάνης το 1945.

Τότε μάλιστα  και πιο συγκεκριμένα το φθινόπωρο του 1993, με αφορμή την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ξεκίνησε μία δημόσια αντιπαράθεση συμπολιτών μας μέσω γραπτών τοποθετήσεων στον τοπικό τύπο, κυρίως στη μηνιαία εφημερίδα Παρέμβαση, όπου κατατέθηκαν πλήθος απόψεων για την ορθότητα ή μη της απόφασης αυτής. Η απόφαση ως γνωστό δεν άλλαξε και ο ανδριάντας του Μητροπολίτη Ιωακείμ τοποθετήθηκε μετά από κάποιο χρονικό διάστημα στη βόρεια πλευρά της πλατείας Νίκης, όπου και παρέμενε για είκοσι περίπου χρόνια.

Το 2014 ο ανδριάντας απομακρύνθηκε λόγω των έργων της κατασκευής της νέας πλατείας Νίκης, αφού ορθά κρίθηκε από τους μελετητές ότι αισθητικά δεν ταίριαζε με την τεχνοτροπία της  και έκτοτε δεν τοποθετήθηκε πουθενά. Πρόθεση της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής ήταν η τοποθέτηση του ανδριάντα στην πλατεία Ελευθερίας (στην είσοδο της οδού Ειρήνης) όταν αυτή έπαιρνε τη νέα της μορφή. Δυστυχώς για διάφορους λόγους υπήρξαν καθυστερήσεις στην δρομολόγηση του έργου με αποτέλεσμα ούτε η πλατεία να έχει αναμορφωθεί ακόμη και φυσικά ούτε ο ανδριάντας να έχει τοποθετηθεί.

Με την απόφαση 1/6-2-2020 η Δημοτική Κοινότητα Κοζάνης αποφάσισε ομόφωνα να γνωμοδοτήσει για την επανατοποθέτηση του ανδριάντα στην πλατεία Συντάγματος ή στην Μητρόπολη. Στη συνέχεια η Επιτροπή Ονομασίας Οδών – Πλατειών – Κυκλοφοριακού – Πεζοδρομίων και Περιπτέρων με το υπ’ αριθμό 1/2020 πρακτικό της αποφάσισε κατά πλειοψηφία να γνωμοδοτήσει για τοποθέτηση του ανδριάντα του Μητροπολίτη Ιωακείμ στην πλατεία Συντάγματος με την άποψη του Προέδρου της Επιτροπής Β. Σημανδράκου για τοποθέτηση στη θέση «Μαντέμια» ή «Νταμάρια» (στην έξοδο προς Λευκόβρυση, στο Μνημείο Εθνικής Αντίστασης) να μειοψηφεί. Οι δύο αυτές γνωμοδοτήσεις δυστυχώς δεν λήφθηκαν υπόψη από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, αφού η Διοίκηση του Δήμου που αποτελείται από τους συνδυασμούς των κων Λ. Μαλούτα, Κ. Μιχαηλίδη και Β. Σημανδράκου αποφάσισε να εισηγηθεί προς το Δημοτικό Συμβούλιο με την απόφασή της 7/2020 την τοποθέτηση του αγάλματος του Μητροπολίτη Ιωακείμ στη θέση «Μαντέμια» με τους εκπροσώπους της Δημοτικής Κίνησης «Κοζάνη Τόπος να Ζεις»  να μειοψηφούν.

Θεωρούμε ότι η απόφαση αυτή της Δημοτικής πλειοψηφίας κινείται προς την λάθος κατεύθυνση αφενός σε σχέση με τους θεσμικούς φορείς,  δηλαδή το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης της περιόδου 1991 – 1994 με Δήμαρχο τον Π. Κουκουλόπουλο που έλαβε την απόφαση τιμής του Μητροπολίτη Ιωακείμ και την εκλεγμένη Δημοτική Κοινότητα Κοζάνης και αφετέρου σε σχέση με την προσωπικότητα και την προσφορά του Μητροπολίτη Ιωακείμ  στον τόπο.

Η τοποθέτηση του αγάλματος στη θέση «Μαντέμια» ουσιαστικά ισοδυναμεί με εξορία, αφού το συγκεκριμένο σημείο είναι εκτός πόλης, περίκλειστο, δεν είναι ορατό από κανέναν είτε μόνιμο κάτοικο είτε επισκέπτη της πόλης, δεν προβάλει την ιστορική μας μνήμη και χρησιμοποιείται δυστυχώς μόνο μία φορά τον χρόνο κατά τον εορτασμό της Εθνικής Αντίστασης. Η δε ανέγερση του μνημείου Εθνικής Αντίστασης έγινε εκεί λόγω της εκτέλεσης των 43 πατριωτών από τους Γερμανούς κατακτητές στις 26-01-1944 στον ίδιο χώρο.

Πρόθεση μας δεν είναι ούτε να εξάρουμε περαιτέρω την ιδιαίτερη προσωπικότητα του Μητροπολίτη Ιωακείμ, ούτε να αναθερμάνουμε την προ ετών αντιπαράθεση. Είναι όμως πραγματικά δυσάρεστο οι τωρινές αποφάσεις της Δημοτικής πλειοψηφίας να καταργούν μια ιστορική πραγματικότητα χωρίς μάλιστα να έχει προκύψει οποιοδήποτε νέο στοιχείο που να ανατρέπει την φιλοσοφία της απόφασης 331/1993 του Δ.Σ. σύμφωνα με την οποία «Η ανέγερση του ανδριάντα μνημείου στοχεύει στην αναβίωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και στο να αποτίσουμε φόρο τιμής στην ηρωική μορφή του πνευματικού ηγέτη της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944 Μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ Αποστολίδη, ο οποίος υπήρξε θερμός υποστηρικτής των λαϊκών συμφερόντων και πρόσφερε πάρα πολλά στους αγώνες του Έθνους».

Καλούμε το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης που είναι αρμόδιο για την τελική απόφαση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων κατά τη συζήτηση του θέματος στην επόμενη συνεδρίασή του την Δευτέρα 27-4-2020 και  να αποφασίσει την τοποθέτηση του ανδριάντα του Μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ στην πλατεία Συντάγματος σύμφωνα με την πρόταση της Δημοτικής Κοινότητας Κοζάνης και όχι τον εξοβελισμό του στην περιοχή «Μαντέμια» έτσι ώστε να αποκατασταθεί η ηθική τάξη των πραγμάτων και να τιμηθεί  όπως της αρμόζει, μια σημαντική προσωπικότητα που τίμησε με την παρουσία της τον τόπο μας.

ΑΔΣ 331-1992 by Εφημερίδα Χρόνος on Scribd