ΜΩΜΟΕΡΙΑ στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης
Εθιμικό Δρώμενο Ενταγμένο στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Αυλή Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO)
Οι Μωμό’εροι (ιερείς του Μώμου), η παραλλαγή που μεταφέρθηκε από τον Πόντο στην Ελλάδα (1923) είναι αυτή του χωριού Λιβερά της Ορεινής Τραπεζούντας (Ματσούκα). Στην περιοχή αυτή υπήρχαν σημαντικά Μοναστήρια του Ελληνισμού μεταξύ των οποίων η Παναγία Σουμελά, ο Άγιος Ιωάννης Βαζελώνος κ.α και σε συνδυασμό την καταγωγή της Μαρίας μετέπειτα Σουλτάνας Γκιουλπαχάρ, οι Έλληνες εκεί είχαν περισσότερα προνόμια και ελευθερία ώστε να εκφράζονται μέσω των εθίμων τους.
Το έθιμο λοιπόν διατηρήθηκε και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα ώστε να φτάσουμε σήμερα να πραγματοποιείται με τον ίδιο ζήλο από της τέταρτης γενιάς Ποντίων σε οχτώ χωριά της Περιφερειακή Ενότητας Κοζάνης τα Αλωνάκια, τον Τετράλοφο, τη Σκήτη, τον Άγιο Δημήτριο, το Πρωτοχώρι, τα Κομνηνά, το Καρυοχώρι και την Ασβεστόπετρα.
Οι Μωμό’εροι αποτελούνται από τρεις ομάδες μεταμφιεσμένων,
- την χορευτική (κορυφαίος, αρχηγός και χορευτές)
- τη θεατρική (αυτοσχέδιοι διάλογοι) και
- τη μουσική (λύρα, αγγείον, νταούλι)
Ντυμένοι με περικεφαλαίες, φουστανέλες, κρατώντας ξύλα στα χέρια, με φωνές, κραυγές, θορύβους από κουδούνια και χορευτικά βήματα και σε συνδυασμό με τα θεατρικά ταυτόχρονα δρώμενα προκαλούν το ενδιαφέρον του κοινού που τους ακολουθεί και συμμετέχει μαζί τους ξεκινώντας από την πλατεία του κάθε χωριού και συνεχίζοντας από σπίτι σε σπίτι, όπου εκεί τους περιμένουν τραπέζια με πλούσια εδέσματα, τσίπουρο, κρασί και παραδοσιακά γλυκά .
(πηγή ayla.culture.gr)
