Όταν τα πολυβόλα της ΟΚΝΕ ξέπλεναν την «ντροπή» της Ουκρανικής εκστρατείας
Γράφει ο Στέφανος Πράσσος*
«Η στάση της πατρίδας μας σε αυτή την κρίση, είναι προϊόν των δικών μας ιστορικών βιωμάτων, αλλά είναι προϊόν και των μεγάλων γεωπολιτικών μας επιλογών. Γιατί ήμασταν πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και το ίδιο κάνουμε και τώρα….» Αυτές είναι οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που έγιναν την 1 η Μαρτίου στη Βουλή για να απαντήσει στις επικρίσεις όλης της αντιπολίτευσης για την αποστολή πολεμικής Βοήθειας στην Ουκρανία.
«Γιατί ήμασταν πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας» είπε ο Πρωθυπουργός και ο νους χιλιάδων ελλήνων, σε συνδυασμό και με την απόφαση για πολεμική βοήθεια στην Ουκρανία, πήγε αυτόματα στο Γενάρη του 1919 τότε που ο Βενιζέλος κατ` εντολή των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της ΑΝΤΑΝΤ έστελνε τρεις μεραρχίες ελλήνων στρατιωτών στην Ουκρανία για να βοηθήσουν στην καταστολή της Οκτωβριανής Μπολσεβίκικης επανάστασης.
Ήμασταν στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας» τότε; Για την αστική τάξη της Χώρας μας ΝΑΙ ήμασταν! Προσπαθούσε έτσι να αντιμετωπίσει τους φόβους της να μην «καψαλιστούν τα γένια της» από πιθανή επέκταση της «φωτιάς» που άναψε στην Ευρώπη η πρώτη επανάσταση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Επανάσταση που έγινε υπό την πολιτική καθοδήγηση και ηγεσία του ΛΕΝΙΝ και του Μπολσεβίκικου κόμματος. Το ίδιο και η αντιδραστική εκκλησία που στέλνει «επιφανείς εκπροσώπους» της στην Ουκρανία μαζί με το «Εκστρατευτικό Σώμα». Μεταξύ των «απεσταλμένων του Θεού» συγκαταλέγονταν τρεις επίσκοποι, τέσσερις αρχιμανδρίτες και 40 παπάδες!
Από την πλευρά όμως της εργατικής τάξης της Χώρας μας και του λαού μας ήμασταν ακριβώς στην αντίθετη από τη «σωστή πλευρά» όπως την ορίζει ο Μητσοτάκης. Καλούνταν οι στρατιώτες μας, παιδιά του λαού, πολλοί εκ των οποίων ήταν στρατευμένοι επί δέκα χρόνια και πολεμούσαν, να εκστρατεύσουν σε μια ξένη Χώρα για να πολεμήσουν ενάντια στην Μπολσεβίκικη επανάσταση, ενάντια σε έναν εξεγερμένο λαό.
Γι αυτό υπήρξαν και μεγάλες αντιδράσεις. Πολλοί αξιωματικοί αρνούνται να λάβουν μέρος στην εκστρατεία και ζητάνε εγγράφως εξαιρέσεις. Οι στρατιώτες είναι φανερά δυσαρεστημένοι: «Στη Ρωσία τι να κάνουμε; Γιατί πάμε στη Ρωσία;
Για να αποκαταστήσουμε το τσαρικό καθεστώς; Για να αφήσουμε τα κόκαλά μας στη Ρωσία;» Όμως υπό τον φόβο της σκληρής τιμωρίας συμμετέχουν και εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους τραγουδώντας:
“Πού, μωρέ, πού; πού σας πάει ο αρχηγός σας στο μακρύ το δρόμο μπρος σας”;
Τελικά στις 7 Γενάρη του 1919 Το Α` Σώμα στρατού αποτελούμενο από τρεις Μεραρχίες (23.351 Έλληνες στρατιώτες) αποβιβάζονται στην Οδησσό, υπό Γαλλική διοίκηση, στα πλαίσια της εκστρατείας των Η.Π.Α. και της Αντάντ ενάντια στη Σοβιετική Ένωση. Ιδιαίτερα μετά τις αιματηρές μάχες και τις τεράστιες απώλειες των Ελλήνων στη Χερσώνα και στο Μπερεζοφκα – Σέρμπκα, ο δυναμισμός της
αγανάκτησης μέσα στις ελληνικές στρατιωτικές μονάδες άρχισε να ενεργοποιείται και να παίρνει ανοιχτό χαρακτήρα, οι δε στρατιώτες δεν εκτελούσαν διαταγές των διοικητών τους. Oι Έλληνες στρατιώτες στην Ουκρανική εκστρατεία ηττήθηκαν από τους Μπολσεβίκους και τον εξεγερμένο λαό με βαριές απώλειες οι οποίες ανήλθαν σε 398 νεκρούς και 657 τραυματίες. Εδώ ταιριάζει το «ευτυχώς ηττηθήκαμε»!
Υπήρχαν και 650 αγνοούμενοι εκ των οποίων περίπου οι 400 αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες υπολογίζεται ότι αυτομόλησαν στον Κόκκινο στρατό και πολέμησαν για τον προλεταριακό διεθνισμό και την επανάσταση!
Ο Ελληνικός στρατός επίσης, προς τιμήν του, αρνείται τις διαταγές που του δίνονται να επιτεθεί στου Γάλλους στρατιώτες και ναύτες οι οποίοι στασίασαν ομαδικά τον Απρίλη του 1919 και εγκατέλειψαν το Μέτωπο. Οι Στρατιώτες του ίδιου Τάγματος παρουσιάστηκαν ομαδικά στον διοικητή τους και ζήτησαν να εγκαταλείψουν το Μέτωπο και να επιστρέψουν στην Ελλάδα αποδοκιμάζοντας τον Γεώργιο Κονδύλη ο οποίος προσπάθησε να τους πείσει να γυρίσουν στο Μέτωπο. Οι ίδιοι στρατιώτες «έβαλαν γιούχα» στον Αρχιμανδρίτη Φλωρίνης ο οποίος τους συμβούλευε να γυρίσουν πίσω για να πολεμήσουν τους «άθεους Μπολσεβίκους». Οι φυλακές της Οδησού γέμισαν από έλληνες φαντάρους που αρνούνταν να πολεμήσουν.[1]
Επιστολή στρατιώτη του Ελληνικού εκστρατευτικού Σώματος που «αυτομόλησε» και υπηρέτησε στον Κόκκινο Στρατό.
Δημοσιεύουμε ολόκληρη την επιστολή, ενός από τους επαναστάτες αξιωματικούς αυτής της εκστρατείας που το έσκασε από την Ελληνική αποστολή και πέρασε στον κόκκινο στρατό, όπου υπηρετούσε ακόμα όταν δημοσιεύτηκε αυτή η επιστολή, στις 28/10/1929 στο Ριζοσπάστη: «Έντεκα χρόνια τώρα είμαι αξιωματικός στον Κόκκινο στρατό, στον οποίον πέρασα κατά την άτιμη εκείνη Βενιζελική- Ουκρανική
εκστρατεία, και αγωνίστηκα με όλες μου τις δυνάμεις ενάντια στους ληστές καπιταλιστές και στα όργανά τους, τους λευκούς Βράγγελ [2] , Πετλιούρα [3] κλπ.
Ήδη είμαι άρρωστος από νευρασθένεια και ταχυκαρδία. Η Κυβέρνηση των Σοβιέτ πήρε όλα τα μέτρα για την θεραπεία μου. Δεν με πειράζει καθόλου η αρρώστια μου.
Κείνο που ποθώ είναι να βρεθώ στην πρώτη Γραμμή του κόκκινου στρατού. Και θα βρεθώ έστω κι αν δε μου μείνει παρά η τελευταία σταγόνα του αίματός μου για να πολεμήσουμε ενάντια σε οποιαδήποτε ληστρική επίθεση της μπουρζουαζίας. Κι αυτής της Ελληνικής του αρχιδήμιου Βενιζέλου, για να υπερασπίσουμε την πατρίδα όλου του Προλεταριάτου και να προετοιμάσουμε τη Διεθνή Προλεταριακή
επανάσταση.»
Σοβιετική Ένωση 1/10/1929
Χρήστος Γιαννόπουλος
Κόκκινος αξιωματικός από το Χωριό Βουτσαρά Ηπείρου [4]
Ένα φρικιαστικό μαζικό έγκλημα της ελληνικής αστικής τάξης μέσω της στρατοκρατίας στην ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ πόλη Χεβρώνα»
«Όμως οι Έλληνες αξιωματικοί πριν εγκαταλείψουν πανικόβλητοι και κουβαλώντας μαζί τους ανοικτά το πλιάτσικο στα κεφάλια (μαντολίνα, ραπτομηχανές, ρουχικά και γουναρικά, χρυσαφικά και ό, τι πιάσει η απόχη) έγραψαν την πιο βρώμικη σελίδα στην ιστορία της ελληνικής μπουρζουαζίας και του μιλιταρισμού της.
Πολύ πριν φανεί ο τακτικός κόκκινος στρατός στη Χερσώνα πλησίαζαν οι κόκκινοι αντάρτες (παρτιζάνοι του αταμάνου Γρηγόριεφ), ασύνταχτοι, με ελάχιστα πολεμοφόδια και πολεμική πείρα), ο τακτικός ελληνικός στρατός θεώρησε πιο σωστό να το βάλει στα πόδια. Η ειρωνεία; Είχαν από πριν το θράσος να βγάλουν μια ημερήσια διαταγή (σώζεται στο μουσείο της Χερσώνας), όπου έλεγαν ότι ο ελληνικός στρατός στη Χερσώνα θα γράψει νέες ένδοξες σελίδες στην ελληνική ιστορία, αντάξιες του αγώνα των Θερμοπυλών!!!»
Και πως έγραψαν τις «ένδοξες σελίδες» τους οι μιλιταριστές για να βρεθούν στη «σωστή πλευρά της ιστορίας» που λέει σήμερα ο Μητσοτάκης; Απλά πριν αποχωρήσουν από τη Χεβρώνα (9 Μάρτη 1919) μάζεψαν περίπου 2.000 πολίτες, ότι έβρισκαν, γυναίκες, γέρους και παιδιά (μεταξύ αυτών υπήρχαν και πολλοί Έλληνες) και τους έκλεισαν σε μια μεγάλη αποθήκη, στο ιστορικό «ΑΜΠΑΡΙ». Αφού τους κλειδομαντάλωσαν έστησαν και πολυβόλα γύρω-γύρω για να μη δραπετεύσουν και ταυτόχρονα ο Ελληνικός στρατός άρχισε να επιβιβάζεται στα καράβια.
Μόλις επιβιβάστηκαν και οι τελευταίοι, κατά τις 8.00 το βράδυ, οι Έλληνες αξιωματικοί σε μια απάνθρωπη θηριωδία, αντάξια των ΝΑΖΙ, έδωσαν εντολή να βομβαρδιστεί συντονισμένα από τα καράβια η αποθήκη!!!
«Από τον θρήνο και τον οδυρμό των μανταλωμένων βούιζε όλη η Χερσώνα»!
Μόνο αφού κάηκε σχεδόν ολοσχερώς η ξύλινη αποθήκη, ανοίχτηκαν κάποια περάσματα και πολλοί έγκλειστοι μπόρεσαν να βγουν πατώντας πάνω σε καμένα πτώματα. Ο απολογισμός; 500 νεκροί εκ των οποίων μόνο οι 85 μπόρεσαν να αναγνωριστούν επειδή οι υπόλοιποι έγιναν κάρβουνο……
«Στο μουσείο της Χερσώνας υπάρχουν ανατριχιαστικές φωτογραφίες των καμένων και των πληγωμένων και απάνω – απάνω η ιστορική ημερήσια διαταγή των απογόνων των Θερμοπυλών». [5]
Τα πολυβόλα της ΟΚΝΕ «ξεπλένουν την Ελληνική ντροπή» από την εκστρατεία του Ελληνικού Στρατού στην Ουκρανία.
Η εκστρατεία του Ελληνικού στρατού που έστειλε ο Βενιζέλος και η αστική τάξη στην Ουκρανία ενάντια στους μπολσεβίκους και στην επανάσταση αποτελούσε πάντα «αγκάθι» στην καρδιά των Ελλήνων κομμουνιστών και έψαχναν να βρουν τρόπους για «να ξεπλύνουν αυτή τη ντροπή».
Σ’ αυτά τα πλαίσια η ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας) στην τετραήμερη συνεδρίαση της 2 ης ολομέλειας της Κ.Ε που έγινε μεταξύ 23 και 27 Σεπτέμβρη του 1919 αποφάσισε εκτός των άλλων: Να ξεκινήσει έρανο για αγορά ενός πολυβόλου το οποίο θα το στείλει στον κόκκινο στρατό πρώτον για να «ξεπλύνει την ντροπή της ουκρανικής εκστρατείας» και δεύτερον να προειδοποιήσει την Ελληνική Μπουρζουαζία και την πολιτική της ηγεσία να βγάλουν από κάθε σκέψη τους συμμετοχή της Χώρας μας σε νέα εκστρατεία που ετοιμάζει ο Ιμπεριαλισμός εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Όλα τα μέλη της Κ.Ε κατέθεσαν από 100 δραχμές μαζεύοντας έτσι το πρώτο ποσό 1400 δραχμών και κάλεσαν τη νεολαία να συμμετέχει στην καμπάνια αυτή που θα ξεπλύνει το αίσχος της Ουκρανικής εκστρατείας. [6]
Η Κ.Ε της ΟΚΝΕ αισθάνθηκε την ανάγκη να διευκρινίσει ότι: «Με την ευκαιρία του εράνου μας θα μιλήσουν άλλοι για φτώχεια της Σοβιετικής Ένωσης και άλλοι για κόκκινο Ιμπεριαλισμό. Το πολυβόλο μας προς τον Κόκκινο Στρατό δεν έχει καθόλου χαρακτήρα ελεημοσύνης και οικονομικής βοήθειας προς τη Σ.Ε. Η Σημερινή Σ.Ε με την επιτυχία της προ παντός του πεντάχρονου Σχεδίου δεν είναι πια η πεινασμένη, επαναστατημένη Χώρα του Βόλγα του 1921. Έγινε πραγματικά «αγνώριστη» όπως αναγκάζονται να ομολογήσουν κι αυτοί οι θανάσιμοι εχθροί της. (…….)
Το πολυβόλο μας προς τον Κόκκινο Στρατό είναι η εκδήλωση της αλληλεγγύης μας προς το κοσμοϊστορικό έργο της Σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης στο 1/6 της Γης.
Είναι το σύμβολο της Πάλης μας ενάντια στην «ειρηνόφιλο» Δημοκοπία του Βενιζέλου και των πρακτόρων του που προπαρασκευάζουν τον πόλεμο. Είναι η ένδειξη της απόφασής μας να περιφρουρήσουμε, χύνοντας και την τελευταία σταλαγματιά του αίματός μας, τις καταχτήσεις του Κόκκινου Οχτώβρη (….) Είναι η διαδήλωση της απόφασης να αγωνιστούμε για το γκρέμισμα του καθεστώτος της πείνας και του πολέμου και της εγκαθίδρυσης της ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ
ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΤΩΝ.» [7]
Η Ενέργεια αυτή της ΟΚΝΕ εξόργισε την αστική τάξη και τους πολιτικούς της εκπροσώπους και μέσα από τα ξεπουλημένα ΜΜΕ της εποχής κραυγάζουν: «Να ποιοι είναι οι Μπολσεβίκοι, οι απάτριδες, οι κακούργοι κ.α». Η αστυνομία και η Χωροφυλακή συλλαμβάνουν αράδα και παραπέμπουν στα δικαστήρια όσους νέους διακινούν τα δελτία του εράνου για την αγορά του Πολυβόλου. Οι δικαστές με συνοπτικές διαδικασίες στέλνουν εκατοντάδες νέους στις φυλακές και στις εξορίες.
Ταυτόχρονα προσπαθούν να νουθετήσουν τους νέους εργάτες.
Παρακολουθούμε μια τέτοια δίκη που γίνεται στο πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης με κατηγορούμενο τον νέο εργάτη Κοσμίδη [8]: Ο πρόεδρος του δικαστηρίου θέλοντας να «ψαρέψει σε θολά νερά» ρωτάει τον κατηγορούμενο «πως γίνεται, ενώ οι κομμουνιστές είναι εναντίον του πολέμου, να κάνουν έρανο για να δωρίσουν ένα πολυβόλο στον Κόκκινο Στρατό;» Και ο Κοσμίδης του απαντάει επιγραμματικά και αποστομωτικά: «Γιατί ο Κόκκινος Στρατός είναι ο γίγαντας φρουρός της προλεταριακής επανάστασης, της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, της Ειρήνης και κατά του πολέμου που ετοιμάζουν οι Ιμπεριαλιστές. Δεν είναι στρατός ιμπεριαλιστικός αλλά προλεταριακός. Σύγχρονα όμως και για να ξεπλύνουμε το αίσχος της Ουκρανίας…»
Ο πρόεδρος δεν απάντησε αλλά καταδίκασε τον νέο εργάτη Κοσμίδη σε οχτώ μήνες φυλακή και τέσσερις εξορία! [9]
Στο εφετείο που έγινε ένα μήνα αργότερα (2/12/1929) στην Κομοτηνή ακολούθησε περίπου η ίδια διαδικασία: Ο Κοσμίδης καταγγέλλει ότι «από το μπλοκάκι με τα δελτία που βρέθηκε επάνω του δεν είχε κοπεί ούτε ένα κουπόνι κι όμως βρέθηκε να έχει κάποια κομμένα για να ενοχοποιηθεί…» Ο πρόεδρος ρωτάει τον κατηγορούμενο: «Ώστε αν σας στείλει η Πατρίδα στην Ουκρανία δεν θα σκοτώσετε;» και ο κατηγορούμενος αγέρωχα απαντά: «Όχι, γιατί σαν εργάτης που είμαι το τουφέκι μου δεν θα το στρέψω ενάντια στο πρώτο εργατικό κράτος αλλά ενάντια στους ταξικούς μου εχθρούς.» Ο εισαγγελέας ζητάει την καταδίκη του νέου εργάτη Κοσμίδη «επί αλητεία….» Το ταξικό δικαστήριο επιβάλει στον κατηγορούμενο 1000 δραχμές πρόστιμο και 1700 δραχμές για τα έξοδα της δίκης. Ο
σ. Κοσμίδης δεν έχει να τα πληρώσει και οδηγείται στις φυλακές! [10]
Όμως ο έρανος της ΟΚΝΕ πήγε πάρα πολύ καλά και δεν αγοράστηκε μόνο ένα αλλά αρκετά πολυβόλα τα οποία στάλθηκαν στη φρουρά της Μόσχας του Κόκκινου στρατού. Εκεί με τα πολυβόλα της ΟΚΝΕ δημιουργήθηκε μια πολυβολαρχία που πήρε τιμητικά την ονομασία της ΟΚΝΕ. [11]
Ο Στράτος Κοσμίδης συνεχίζοντας την ταξική του πορεία ως στέλεχος του ΚΚΕ και του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, πέρασε τη μισή του ζωή στις φυλακές και στις εξορίες της Ελληνικής αστικής τάξης ως ένας από τους «αλύγιστους της Ταξικής Πάλης». Την Πρωτομαγιά του 1944 στήθηκε παλικαρίσια μαζί με τους 200 συντρόφους του στο σκοπευτήριο της Καισαριανής πιστός μέχρι το τέλος στην Τάξη του, στο Κόμμα του και στο Λαό της πατρίδας μας. Αιωνία του η μνήμη!
Κοζάνη 11/3/2022
*Στέφανος Πράσσος- Περιφερειακός Σύμβουλος, εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την Ανατροπή στη Δυτική Μακεδονία»
ΠΗΓΕΣ
1. 7 Γεναρη 1919. Έλληνες στρατιώτες, ενάντια στη Σοβιετική Ένωση
2. Βαρώνος Πιότρ Νικολάγιεβιτς Βράνγκελ (Ρωσικά: Барон Пётр Никола́евич Вра́нгель) Πιότρ Βράνγκελ – Βικιπαίδεια
3. Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura – Wikipedia
4. Ριζοσπάστης 28/10/1929
5. Το παραπάνω κείμενο είναι ανταπόκριση του Δ. Λιάσκοβα, ανταποκριτή του Ριζοσπάστη στην ΕΣΣΔ και δημοσιεύτηκε στις 18/7/1935
6. Ριζοσπάστης 7/10/1929
7. Ριζοσπάστης 17/10/1929
8. Πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα για τον Στράτο Κοσμίδη από την Καλαμαριά που εκτελέστηκε την Πρωτομαγιά του 44 με τους 200 στην Καισαριανή
9. Ριζοσπάστης 8/11/1929
10. Ριζοσπάστης 6/12/1929
11. «ΟΚΝΕ 1922-1943 Λενινιστικό μαχητικό σχολειό των νέων», Χρήστου Ν. Τζιτζιλώνη, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή – Οδηγητής σελίδα 144
Εικόνες
1. Ο στρατός μας στην Ουκρανία Η Εφημερίδα των Συντακτών
2. Ο Βενιζέλος επιθεωρεί τμήμα του εκστρατευτικού Σώματος TheCaller
3. Ριζοσπάστης 18/7/1935
4. Ριζοσπάστης 8/11/1929
5. Προσωπικό αρχείο από το Μνημείο των 200 στην Καισαριανή
