Περί την ανάπλαση της πλατείας του (Ι)Υποσμηναγού Γιολδάση Νικολάου
Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στον τοπικό Τύπο (Εφημερίδα «Ο Χρόνος», αρ. φύλλου 8221 της 18 Μαΐου 2022), ότι ο Δήμος Κοζάνης απεφάσισε την ανάπλαση της πλατείας Γιολδάση και σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ήδη η μελέτη, την οποία συνέταξαν περί τους δέκα αρχιτέκτονες, πέρασε στο σύνολό της από την οικονομική επιτροπή του Δήμου Κοζάνης, για την κατασκευή του έργου, προϋπολογισμού 708.000 ευρώ.
Το σκεπτικό των μελετητών είναι να δημιουργηθεί «…μία πλατεία εύκολα προσβάσιμη και θα έχει ως επίκεντρο τον πλάτανο.
Όλες οι χαράξεις στην πλατεία και τα υπόλοιπα στοιχεία που θα αποτελούν μέρος της νέας εικόνας της πλατείας έχουν σχεδιαστεί με βάση τον πλάτανο. Η σχεδιαστική πρόθεση είναι να σχεδιαστεί κρήνη- πηγή σε σημείο που βρίσκεται κοντά στον πλάτανο και να δημιουργηθεί ένα ρυάκι που να καταλήγει σε μία λεκάνη με αβαθές νερό, όπου θα τοποθετηθεί και το μνημείο του Νικ. Γιολδάση…», όπως αυτά διαλαμβάνονται στο ρεπορτάζ.
Και τώρα, ολίγα τινά επ’ αυτών, που προτείνουν οι μελετητές:
Από την απλή και μόνον ανάγνωση του σκεπτικού προκύπτει ότι η μεγάλη βαρύτητα δίδεται, κατά την σχεδιαζόμενη ανάπλαση, στον πλάτανο, καθώς όσα πρόκειται να γίνουν, θα έχουν «… ως επίκεντρο τον πλάτανο» και ότι «…όλες οι χαράξεις στην πλατεία έχουν σχεδιαστεί με βάση τον πλάτανο…».
Χωρίς να παραγνωρίζεται η ιστορική και καθημερινή σημασία και αξία του πλάτανου, θα έπρεπε στον σχεδιασμό να προέχει η εμφατική προβολή του τιμωμένου, ηρωϊκού τέκνου της Κοζάνης, του ιπτάμενου Υποσμηναγού Γιολδάση Νικολάου, ο οποίος προτίμησε να θυσιάσει τη ζωή του στα 29 του μόλις χρόνια, παρά να σκορπίσει τον θρήνο και τον σπαραγμό στην πόλη του Αλμυρού, με μία πολύνεκρη τραγωδία, εάν εγκατέλειπε το φλεγόμενο αεροσκάφος, συνεπεία μηχανικής βλάβης, και το άφηνε να πέσει στην κατωκημένη πόλη του Αλμυρού, το πρωϊνό της 22 Δεκεμβρίου 1976. Προτίμησε, όμως, ο ήρωας Γιολδάσης Νικόλαος να αυτοθυσιασθεί, πιλοτάροντας το αεροσκάφος μέχρις ότου φθάσει σε ακατοίκητη περιοχή και μετά να το εγκαταλείψει. Ο αετός άφηνε το ατσαλένιο «πουλί», περήφανος και δυνατός, για να τον αγκαλιάσει ο Ουρανός!…
Αντί του προτεινομένου μνημείου – που θα βεβηλώνεται από βαρβαρίζοντες, όσο και αν προστατεύεται – καλλίτερον θα ήταν να στηθεί η προτομή του αλτρουϊστή και ήρωα Γιολδάση Νικολάου, επάνω στα φτερά ενός αεροσκάφους της Πολεμικής Αεροπορίας, συμβολίζοντας την αυτοθυσία και τον απαράμιλλο ηρωϊσμό του.
Έτσι, η ανάπλαση της πλατείας, πέραν της ψυχαγωγικής, θα έχει και πατριδογνωστική χρησιμότητα, καθώς παράλληλα με την αναψυχή και την ψυχαγωγία, θα παρέχονται και οι γνώσεις ή το ερέθισμα για να γνωρίσει ο καθείς – και πρωτίστως, οι νεώτερες γενεές – τον ηρωϊσμό, την αυτοθυσία και την αυταπάρνηση του άξιου τέκνου της Κοζάνης, του (Ι) Υποσμηναγού Γιολδάση Νικολάου, ο οποίος, πλην των άλλων, δεν πρόλαβε να χαρεί τον τριών μόλις μηνών μονάκριβο γιο του, που απέκτησαν με την στοργική σύντροφό του, Έλσα.
Άλλωστε, στην υλιστική πλέον εποχή μας, άρχισαν να σπανίζουν τέτοιου είδους συμπεριφορές, που πρέπει να προβάλλονται ως παράδειγμα προς μίμηση. Η ανάπλαση της πλατείας θα είναι σωστή, με την προτομή του ήρωα και παράλληλα θα αποδίδεται ένας ελάχιστος φόρος τιμής και ευγνωμοσύνης της γενέτειρας προς το άξιο τέκνο της. Δεν είναι τυχαίο, ότι την πλατεία της Ιεράς πόλης του Μεσολογγίου κοσμούν δεκάδες προτομές ηρωϊκών τέκνων της και για τον λόγο αυτόν, ωνομάσθη: Πλατεία Ηρώων.
Ως προς τις προτομές, που υπήρχαν στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης, ας μη γίνεται καλλίτερα λόγος, γιατί από τότε που αφαιρέθηκαν – με την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας – «ψάχνουν» ακόμη να βρουν τις θέσεις τους, επί τόσα χρόνια!…
Όσον αφορά την κρήνη – πηγή, είναι μία «δροσερή» ιδέα και ουδεμία αντίρρηση, αρκεί το νερό να είναι τρεχούμενο και όχι «…ένα ρυάκι που θα καταλήγει σε μία λεκάνη με αβαθές νερό…», διότι, στην δεύτερη περίπτωση, τα ρηχά νερά θα αποτελούν μία …«πολυτελή» μικρή «μπανιέρα», στην οποία ναι μεν θα δροσίζονται… τα αδέσποτα σκυλιά, πλην όμως θα μετατραπούν σε επικίνδυνη, για την υγεία, εστία μόλυνσης, καθώς στην ίδια λεκάνη πλατσουρίζουν και τα παιδάκια!…
Αυτά, με την ευχή ότι δεν θα χρονοτριβήσουν οι απαραίτητες εργασίες για την κατασκευή του έργου. Οι αρμόδιοι πρέπει να επισπεύσουν. Τα 46 χρόνια από την θλιβερή ημερομηνία της τραγωδίας μέχρι σήμερα, είναι πάρα πολλά και μάλιστα άγονα τελείως!…
Ελπίζεται ότι η τωρινή Δημοτική Αρχή της Κοζάνης, η οποία είδε με ιδιαίτερη ευαισθησία το όλο θέμα – και εύγε της – δεν θα βραδύνει τις εργασίες για αποπεράτωση του έργου, στήνοντας την προτομή του ηρωϊκού τέκνου της, (Ι) Υποσμηναγού Γιολδάση Νικολάου, και αποδίδοντας παράλληλα τον οφειλόμενο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης σε ένα άξιο απόγονο του φτερωτού Ίκαρου!…
Δημ. Κλείδης
