Πώς θα γίνουν οι εξ αποστάσεως εξετάσεις στο ΑΠΘ. Τα μέτρα για το αδιάβλητο της διαδικασίας

Με γραπτές και προφορικές εξετάσεις, αλλά και μέσω εργασιών θα αξιολογηθούν εξ αποστάσεως, με την ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου, οι φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Η Σύγκλητος του Ιδρύματος -σε εφαρμογή της ΚΥΑ των υπουργείων Υγείας και Παιδείας σχετικά με τη λειτουργία των ΑΕΙ και τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη της διασποράς του κορονοϊού- καθόρισε λεπτομερώς ισχυρές ασφαλιστικές δικλίδες για το αδιάβλητο και για την αξιοπιστία της διενέργειας της εξ αποστάσεως εξέτασης, καθώς και τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των φοιτητών.

«Η υγεία και η ασφάλεια των μελών της πανεπιστημιακής μας κοινότητας είναι αδιαπραγμάτευτες και -με βάση και την εμπειρία της επιτυχημένης υλοποίησης της εξ αποστάσεως διδασκαλίας κατά τους τελευταίους μήνες- δεν στέκονται εμπόδιο στην ομαλή ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου, με την αξιολόγηση των φοιτητών. Οι εξετάσεις θα πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως με κατάλληλες μεθόδους και πρακτικές, έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους φοιτητές και όλες τις φοιτήτριες να λάβουν μέρος σ’ αυτές με συνθήκες ισονομίας, αξιοπιστίας και αδιαβλητότητας, χωρίς κινδύνους για την υγεία τη δική τους, του οικείου περιβάλλοντός τους, αλλά και του προσωπικού του πανεπιστημίου», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊώαννου, υπογραμμίζοντας πως «προχωρούμε σε μια πρακτική έκτακτης ανάγκης, που σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να υποκαταστήσει στο μέλλον τη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας με φυσική παρουσία».

Ο πρύτανης του ΑΠΘ απάντησε σε μία σειρά από ερωτήματα που προκύπτουν από τις σύνθετες παραμέτρους του ζητήματος, εξηγώντας, για παράδειγμα, πως από την εξ αποστάσεως αξιολόγηση εξαιρούνται οι φοιτητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και ανυπέρβλητα τεχνικά προβλήματα. Αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν την εν λόγω επιλογή τους καταθέτοντας στη γραμματεία του τμήματός τους, πριν από την έναρξη της εξεταστικής περιόδου, υπεύθυνη δήλωση.

Επίσης, σε περίπτωση που διαπιστωθεί, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξ αποστάσεως αξιολόγησης, τεκμηριωμένη αδυναμία από τους συμμετέχοντες ή αστοχία των τεχνικών μέσων, δίνεται η δυνατότητα διενέργειας της εξέτασης με τον ίδιο ή άλλον τρόπο, μετά το πέρας της εξεταστικής περιόδου του Τμήματος.

«Οι τρόποι της εξέτασης» 

Οι τρόποι και τα μέσα της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των φοιτητών για τα μαθήματα των προγραμμάτων σπουδών πρώτου και δεύτερου κύκλου καθορίστηκαν από τη Σύγκλητο του ΑΠΘ -με την επισήμανση ότι «προτείνεται η υιοθέτηση συνδυαστικών λύσεων για την πληρέστερη αξιολόγηση του φοιτητή και την οριστικοποίηση του βαθμού»- ως εξής:

1) Γραπτή εξέταση: Μπορεί να εφαρμοστεί σε ακροατήρια ανεξαρτήτως μεγέθους με διαγωνίσματα που περιλαμβάνουν θέματα ανοικτού τύπου (δηλαδή ανάπτυξης) ή κλειστού τύπου (δηλαδή πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, σωστού/λάθους, κ.λπ.). Στην περίπτωση που τα θέματα είναι κρίσεως και δεν απαιτούν κλειστά βιβλία αποτελεί εξ αποστάσεως εκδοχή της παραδοσιακής «τελικής εξέτασης με ανοικτά βιβλία» σε περιορισμένο χρόνο, όπου οι φοιτητές μπορούν να ενθαρρυνθούν να χρησιμοποιήσουν πηγές.

2) Προφορική εξέταση: Αποτελεί τεχνική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μικρά και μεγάλα -αν χωριστούν σε τμήματα- ακροατήρια, αλλά και για την εξέταση φοιτητών με μαθησιακά προβλήματα, προβλήματα όρασης. Μπορεί να εφαρμοστεί με χρήση λογισμικού τηλεδιάσκεψης είτε για ατομική ή για ομαδική εξέταση.

3) Κατάθεση εργασίας: Αφορά την ανακοίνωση, παράδοση και αξιολόγηση εργασιών. Αξιοποιείται κυρίως για την αξιολόγηση δεξιοτήτων, παραδοτέων και ασκήσεων που σχετίζονται με το εκάστοτε μάθημα, ενθαρρύνοντας τη χρήση βιβλιογραφίας. Μπορεί να εκπονηθεί σε εκτεταμένο χρόνο (ημέρες/μήνες), ομαδικά ή ατομικά, ενδιάμεσα ή/και στο τέλος του εξαμήνου. Συνιστάται σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές, όπως προφορική εξέταση.

«Η προετοιμασία στο ΑΠΘ και η ενημέρωση των φοιτητών»

Οι φοιτητές του ΑΠΘ θα ενημερωθούν από το Κέντρο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΚΗΔ) του Ιδρύματος με ηλεκτρονικό μήνυμα για τον απαιτούμενο τεχνολογικό εξοπλισμό για τη συμμετοχή τους στην εξ αποστάσεως αξιολόγηση και θα τους ζητηθεί αντίστοιχη δήλωση ότι έλαβαν γνώση. Στην ίδια δήλωση θα γίνει καταγραφή, της πρόθεσής τους να συμμετέχουν στην εξ αποστάσεως αξιολόγηση των μαθημάτων που έχουν δηλώσει κατά την δήλωση μαθημάτων, η οποία πραγματοποιήθηκε στην αρχή του εξαμήνου, με στόχο τον αποτελεσματικό χρονοπρογραμματισμό τους.

Η προετοιμασία των εξετάσεων από την πλευρά του Ιδρύματος περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- έλεγχο και αναβάθμιση των τεχνολογικών υποδομών του ΚΗΔ σε σχέση με τις απαιτήσεις των εξετάσεων, προσομοίωση σεναρίων εξ αποστάσεως αξιολόγησης για την εξοικείωση των φοιτητών και των καθηγητών με τα αντίστοιχα ψηφιακά συστήματα και τους τρόπους αξιολόγησης και την εκτίμηση της αντοχής των συστημάτων.

Η εξεταστική περίοδος θα ολοκληρωθεί την 31η Ιουλίου 2020. Δίνεται δυνατότητα να διεξαχθούν εξετάσεις και τα Σαββατοκύριακα σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο για τη διασπορά της κατανομής των πόρων της υπολογιστικής υποδομής του ΑΠΘ και την αποφυγή περιόδων αιχμής.

«Πώς διασφαλίζεται το αδιάβλητο της εξέτασης»

Για να την πρόληψη φαινομένων λογοκλοπής/αντιγραφής σε γραπτή εξέταση προβλέπεται:

-να τεθούν θέματα ανοικτών βιβλίων, η απάντηση των οποίων δεν βρίσκεται αυτούσια σε βιβλίο ή σε διαδικτυακή πηγή

-να δίνονται ισοδύναμης δυσκολίας διαγωνίσματα με διαφορετικά θέματα

-να ανακατεύονται οι ερωτήσεις

-να δημιουργηθεί τράπεζα ερωτήσεων και διαγωνίσματα όπου οι ερωτήσεις επιλέγονται με τυχαίο τρόπο από την τράπεζα ερωτήσεων

-να γίνει χρήση του Turnitin για έλεγχο λογοκλοπής σε αρχεία κειμένου

-να δοθεί στους φοιτητές κατάλογος θεμάτων, από τον οποίο θα επιλέξουν, αμέσως πριν από την εξέταση, το θέμα που θα αναπτύξουν

-να αποφευχθεί η χρήση ερωτήσεων κλειστού τύπου

-να τηρηθεί αρχείο απαντήσεων

-να υπάρχει καθορισμένος χρόνος, ο οποίος δεν υπερβαίνει τις 2 ώρες

-να γίνεται ταυτοποίηση των εξεταζομένων και χρήση ιδρυματικού λογαριασμού για αποστολή/κατάθεση του γραπτού

-να υπάρχει επιτήρηση των ακροατηρίων μέσω τηλεδιάσκεψης ταυτόχρονα με την γραπτή εξ αποστάσεως εξέταση.

Στην προφορική εξέταση οι προβλέψεις για τη διασφάλιση της ποιότητας είναι:

-Καθορισμένος χρόνος

-Ταυτοποίηση των εξεταζομένων και χρήση ιδρυματικού λογαριασμού για τη συμμετοχή στην πλατφόρμα τηλεδιάσκεψης

-Επίδειξη της αστυνομικής ή φοιτητικής ταυτότητας του εξεταζόμενου πριν από την έναρξη της εξέτασης

-Αποκλεισμός του φοιτητή από την εξέταση στο μάθημα σε περίπτωση μη εισόδου ή σε μη προκαθορισμένη ώρα

-Συμμετοχή τουλάχιστον (α) δύο (2) εξεταστών ή/και επιτηρητών και ενός φοιτητή ή (β) δύο φοιτητών και του εξεταστή.

Στην κατάθεση εργασίας προβλέπεται:

-να διαφοροποιούνται τα θέματα των εργασιών προς ανάθεση.

-η χρήση του Turnitin για έλεγχο λογοκλοπής σε αρχεία κειμένου, το οποίο διατίθεται ενσωματωμένα στο elearning

-να υπάρχει κατάλογος θεμάτων εργασιών από τον οποίο θα επιλέξουν οι φοιτητές το θέμα που θα αναπτύξουν.

«Πώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα» 

Βάσει του άρθρου 35 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων GDPR το ΑΠΘ προέβη στην εκτίμηση αντίκτυπου σχετικά με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που θα επεξεργαστούν κατά τη διεξαγωγή των εξ αποστάσεως μεθόδων αξιολόγησης.

Τα ελάχιστα προσωπικά δεδομένα των συμμετεχόντων που είναι απαραίτητα για την εξ αποστάσεως αξιολόγηση, είναι ο ιδρυματικός λογαριασμός, η IP διεύθυνση του υπολογιστή, η ημερομηνία και η ώρα της σύνδεσης. Η διεξαγωγή της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των φοιτητών δε θα καταγραφεί. Το ηλεκτρονικό αρχείο που εμπεριέχει το ηλεκτρονικό γραπτό του φοιτητή θα αποθηκευτεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί φυσικών εγγράφων στις ασφαλείς υποδομές τους ΑΠΘ. Το ΑΠΘ σε καμία περίπτωση δεν επεξεργάζεται τα προσωπικά δεδομένα των συμμετεχόντων με αυτοματοποιημένο τρόπο και δεν προβαίνει στη δημιουργία προφίλ.

Η συμμετοχή των φοιτητών στην εξ αποστάσεως αξιολόγηση δεν αναιρεί το δικαίωμα πρόσβασης στο ηλεκτρονικό γραπτό τους, όπως αυτό υπήρχε κατόπιν διεξαγωγής δια ζώσης εξετάσεων. Το δικαίωμα της διαγραφής των προσωπικών δεδομένων ασκείται εφόσον δεν περιορίζεται από τις ισχύουσες νομικές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις του ΑΠΘ.

Επίσης, απαγορεύεται η με οποιοδήποτε τρόπο καταγραφή της εξεταστικής διαδικασίας καθώς και η καταγραφή ή δημοσίευση ή ανάρτηση σε ιστοσελίδες ή κοινοποίηση σε τρίτους, ή μετάδοση ή διανομή με οποιοδήποτε τρόπο του συνόλου ή μέρους της εξ αποστάσεως εξέτασης.

Σμαρώ Αβραμίδου