Σχέδιο αξιοποίησης της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα 5

Τη συνέχιση της αξιοποίησης του λιγνίτη με την τεχνολογία δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα (Carbon Capture Utilisation and Storage – CCUS) στην υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ, Πτολεμαΐδα 5, εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πρόταση που έχει γνωστοποιηθεί ανεπίσημα και στην Ε.Ε., στο πλαίσιο της κατάρτισης του σχεδίου δίκαιης μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης.

Η πρόταση συμπληρώνεται μάλιστα με τη δημιουργία ενός διεθνούς ερευνητικού κέντρου υπό την εποπτεία του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και τη συμμετοχή παρόμοιων διεθνών κέντρων για την αναβάθμιση του εργοστασίου CCUS της Πτολεμαΐδας 5 σε διεθνές εργαστήριο για το περιβάλλον, με ειδικεύσεις σε τεχνολογίες παρακράτησης άνθρακα, εξωηλεκτρικών χρήσεων λιγνιτικής παραγωγής, παραγωγή μεθανόλης, συνθετικών καυσίμων, σπανίων γαιών, ενεργού άνθρακα, ανθρακονημάτων, νανοσωλήνων, γραφενίου κ.ά. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρόταση για κατασκευή και λειτουργία πιλοτικής μονάδας CCUS σε μία από τις υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ή σε συνάρτηση με την υπό κατασκευή μονάδα Πτολεμαΐδα 5 περιλάμβανε και η μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας για την ενεργειακή μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας.

Τα δύο έργα θα συντονίζονται από την Deloitte, την εταιρεία OASIS Carbon Management Group (όμιλος OASIS) και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τα τεχνικά στοιχεία θα αναπτυχθούν από τον όμιλο OASIS και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας για την περαιτέρω ολοκληρωμένη αξιολόγηση από την Deloitte. Τα στελέχη του ομίλου OASIS συμμετείχαν στην ανάπτυξη τεχνολογίας σε διάφορα διεθνή έργα CCUS, όπως στη μονάδα Petra Nova στο Τέξας, η οποία χρησιμοποιεί λιγνίτη ως πηγή καυσίμου και είναι σήμερα η μεγαλύτερη παγκοσμίως μονάδα παραγωγής ηλεκτρισμού με σύστημα αποθήκευσης/χρήσης CO2 (CCUS). Επίσης, έχουν σημαντική εμπειρία σε θέματα αποθήκευσης CO2 σε γεωλογικούς ταμιευτήρες, που συμπεριλαμβάνουν αποθηκεύσεις μεγάλης κλίμακας (large scale), ενσωμάτωση του CCUS σε ένα σύμπλεγμα βιομηχανικής δραστηριότητας (cluster) και δημιουργία επιπλέον βιομηχανιών με βάση το CO2 και τον λιγνίτη (lignite refinery) με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα.

Η κατασκευή μονάδας κατακράτησης CO2 στη μονάδα ΔΕΗ-ΑΗΣ Πτολεμαΐδας 5, σύμφωνα με την πρόταση του ΥΠΕΝ, οδηγεί σε ένα μεγαλύτερο όραμα μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα (Zero Net Carbon Footprint), όπου η εγκατάσταση δέσμευσης CO2 χρησιμοποιείται ως πόλος έλξης για νέες βιομηχανίες στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (industrial cluster). Βιομηχανικά συμπλέγματα με πολλές μονάδες εκπομπής CO2 μπορούν να μοιραστούν κοινούς κόμβους (hubs) αποθήκευσης και μεταφοράς, με σημαντικά οικονομικά οφέλη. Ενα από τα πιθανά σενάρια είναι να κατασκευαστεί μια ξεχωριστή μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο, η οποία θα παρέχει την ισχύ που απαιτείται για τη λειτουργία της εγκατάστασης δέσμευσης και θα ικανοποιεί την ανάγκη παροχής τηλεψύξης και τηλεθέρμανσης στην περιοχή. Το φυσικό αέριο μπορεί να είναι διαθέσιμο από τον κοντινό αγωγό TAP και μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή υδρογόνου μέσω μιας μονάδας αναμόρφωσης, που είναι σήμερα ο πιο οικονομικός τρόπος παραγωγής. Το CO2 που παράγει αυτή η καινούργια μονάδα μπορεί να κατακρατηθεί από την προτεινόμενη μονάδα δέσμευσης άνθρακα μετατρέποντας έτσι το μπλε υδρογόνο, που θα παράγεται από φυσικό αέριο, σε πράσινο υδρογόνο. Επιπλέον, το υδρογόνο και το CO2 μπορούν να συνδυαστούν για να παράγουν μεθανόλη και άλλα προϊόντα με μεγάλη προστιθέμενη αξία.

Το προτεινόμενο μοντέλο λειτουργίας της Πτολεμαΐδας 5, μετά το 2028, ενσωματώνει και προτάσεις προς διερεύνησης για τη χρήση του λιγνίτη, που διατύπωσε η Ακαδημία Αθηνών στην τελευταία ανάλυσή της για τη διαχείριση της μεταλιγνιτικής εποχής, όπως αεριοποίηση του λιγνίτη για παραγωγή πολυμερών και συνθετικών καυσίμων, εξαγωγή σπανίων γαιών από τον λιγνίτη, χρήση για φίλτρα καθαρισμού και παραγωγή ενεργού άνθρακα, παραγωγή προϊόντων με βάση τα ανθρακονήματα (carbon fiber) από λιγνίτη και ανάπτυξη ενεργειακών καυσίμων. Πολλές από αυτές τις εφαρμογές, όπως σημειώνεται, θα χρησιμοποιήσουν το κεντρικό σύστημα CCUS και θα συμμετάσχουν στη δημιουργία του βιομηχανικού συμπλέγματος (cluster) με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, αυξάνοντας την ελκυστικότητα της περιοχής.

kathimerini.gr