Τι περιλαμβάνει το μεταβατικό πρόγραμμα 2020-2021 για την απολιγνιτοποίηση – Τι προβλέπεται για την έλευση του φυσικού αερίου και τις τηλεθερμάνσεις

Επιταχύνονται οι επεκτάσεις των δικτύων φυσικού αερίου προς την Δ. Μακεδονία και την Μεγαλόπολη, με στόχο από το 2023 και μετά να καλύπτουν τις ανάγκες τηλεθέρμανσης των δύο περιοχών, “κουμπώνοντας” έτσι χρονικά με το τέλος λειτουργίας των λιγνιτικών σταθμών.

Χρονοδιαγράμματα και έργα για την ενεργειακή τροφοδοσία των παραπάνω περιοχών, μαζί με το Μεταβατικό Πρόγραμμα 2020-2021 που αφορά στο πρώτο στάδιο της μετάβασης στην επόμενη ημέρα, κυριάρχησαν στην ατζέντα της αρμόδιας Συντονιστικής Επιτροπής που συνεδρίασε την Παρασκευή.

Στο αμιγώς ενεργειακό σκέλος, “κλείδωσαν” σύμφωνα με τις πληροφορίες τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το υπό αναθεώρηση τρέχον ΕΣΠΑ για την μελλοντική τηλεθέρμανση των δύο περιοχών. Σαν πλάνο απαρτίζεται από τους νέους βασικούς σταθμούς του ΔΕΣΦΑ, καθώς και τα σημεία εξόδου του ΕΣΦΑ που θα “κουμπώνουν” με τα δίκτυα χαμηλής και μέσης πίεσης τα οποία θα τροφοδοτούν στο μέλλον με αέριο την Δ.Μακεδονία και την Μεγαλόπολη. Στην λογική αυτή συμφωνήθηκε με τον ΔΕΣΦΑ ότι :

• Μπορεί να ξεκινήσει άμεσα το έργο στο σημείο εξόδου του εθνικού συστήματος με σκοπό την τροφοδοσία της Μεγαλόπολης. Ο συγκεκριμένος δήμος θα γίνει και ο πρώτος της Πελοποννήσου που θα τροφοδοτηθεί με φυσικό αέριο.
• Στη Δυτική Μακεδονία επιταχύνεται η κατασκευή του σταθμού στο σημείο εξόδου του Περδίκα, μέσω του οποίοι θα τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο όλες οι τηλεθερμάνσεις της περιοχής.
• Ταυτόχρονα με επιστολή του ο Κ.Χατζηδάκης έχει ενημερώσει την διαχειριστική αρχή του ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας σχετικά με τα δίκτυα χαμηλής και μέσης πίεσης των μη ενεργειακών Δημων. Το έργο συνολικού προϋπολογισμού 24 εκατ ευρώ, αφορά στην εγκατάσταση δικτύων διανομής και εξοπλισμού σε Γρεβενά, Καστοριά, Άργος Ορεστικό και Μανιάκους.

Οι 7 άξονες του μεταβατικού προγράμματος

Κατά την ίδια συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής συζητήθηκε η πρόοδος γύρω από το Μεταβατικό Πρόγραμμα 2020-2021 το οποίο θα απαρτίζεται από συνολικά επτά άξονες δράσεων, εκ των οποίων εκείνοι που αφορούν αμιγώς επενδύσεις είναι τέσσερις. Συγκεκριμένα πρόκειται για :

1. Διαφοροποίηση της ενεργειακής ταυτότητας των λιγνιτικών περιοχών
2. Βιομηχανία
3. Πρωτογενή Τομέα
4. Τουρισμό – Πολιτισμό
5. Προώθηση απασχόλησης και αυτοαπασχολούμενων
6. Αντιμετωπιση των κοινωνικών επιπτώσεων και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής
7. Τεχνική στήριξη και ωρίμανση των έργων

Στο μείζον ερώτημα από που θα προέλθουν οι πηγές χρηματοδότησης για τις παραπάνω επενδύσεις, η απάντηση είναι από εθνικούς πόρους, το Πράσινο Ταμείο και φυσικά την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ. Κάπου γύρω στον Ιούνιο πρόκειται να “τρέξει” η μινι αναθεώρηση του τρέχοντος ΕΣΠΑ 2014-2020, οπότε και θα γίνει σαφές με ποια κονδύλια θα χρηματοδοτηθούν οι παραπάνω επτά άξονες.

Στο ερώτημα επομένως ποιοι θα είναι οι πόροι του Μεταβατικού Προγράμματος της διετίας 2020-2021, απάντηση ακόμη δεν υπάρχει. Προς το παρόν το ΥΠΑΝ επιχειρεί να κατευθύνει τα κονδύλια του ΕΣΠΑ σε τομείς οι οποίοι χρειάζονται άμεση στήριξη. Σε αυτήν επομένως τη φάση βρίσκεται το πρόγραμμα, με την αρμόδια συντονιστική επιτροπή να αναμένει το τελικό χρηματοδοτικό πλάνο και ταυτόχρονα να προετοιμάζεται προκειμένου να προκηρύξει δράσεις “tailor made” για κάθε μια από τις περιοχές απολιγνιτοποίησης. Σε διαδικαστικό πάντα επίπεδο, το κομμάτι του συντονισμού παρακολούθησης των οικονομικών και τεχνικών παραμέτρων των επιμέρους έργων στους λιγνιτικούς Δήμους, έχει αναλάβει η Αναπτυξιακή Κοζάνης (ΑΝΚΟ)

Μάιο η προκήρυξη συμβούλου για το master plan

Σχετικά με το master plan της απολιγνιτοποίησης, δηλαδή την εκπόνηση του mega-εγχειρήματος, πρόσφατα προκηρύχθηκε διαγωνισμός, η αρμόδια επιτροπή αξιολογεί τις προσφορές που κατατέθηκαν και μέσα στον Μάιο αναμένεται να ανακηρυχθεί ο σύμβουλος που θα αναλάβει την σύνταξή του. Σημειωτέον ότι μιλάμε για ένα αυτοτελές επιχειρησιακό πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, με αποκλειστικά δικούς του πόρους.

Στην ουσία το master plan θα αποτελεί μια “ομπρέλα”, κάτω από την οποία θα ενταχθούν τόσο το συγχρηματοδοτούμενο από την ΕΕ κομμάτι έργων, όσο και το μη συγχρηματοδοτούμενο. Οσο για τα περίπου 3,7 δισ ευρώ που αφορούν το μερίδιο της Ελλάδας από το ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, αυτά θα αργήσουν ακόμη να έρθουν, καθώς εκκρεμεί ακόμη η διαπραγμάτευση σχετικά με το ύψος του νέου κοινοτικού προϋπολογισμού 2021-2027. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν αύριο ήταν τα πάντα έτοιμα, δηλαδή το νέο χωροταξικό, οι χρήσεις γης, καθώς επίσης οι άξονες του master plan και πάλι κονδύλια για να ξεκινήσουν τα έργα δεν θα υπήρχαν. Καθίσ ταται επομενως αναγκαίο για να κερδηθεί χρόνος, το Μεταβατικό Πρόγραμμα 2020-2021 να πάρει σάρκα και οστά και να τεθεί σε λειτουργία το συντομότερο δυνατό.

enerygypress Γιώργος Φιντικάκης