Την κατασκευή του αγωγού αερίου στη Δ. Μακεδονία διεκδικούν οι Ρώσοι στο πλαίσιο των παλιών αντισταθμιστικών της συμφωνίας ΔΕΠΑ – Gazprom
Να αναλάβει εταιρεία συμφερόντων τους, και συγκεκριμένα η «Προμηθέας», κοινή εταιρεία με τον Όμιλο Κοπελούζου, την κατασκευή με απευθείας ανάθεση του αγωγού του ΔΕΣΦΑ που θα φέρει το αέριο στη Δυτική Μακεδονία, διεκδικούν οι Ρώσοι.
Το αίτημα διατυπώθηκε κατά τις πρόσφατες συναντήσεις που είχε στη Ρωσία η ελληνική πλευρά, ξεκινώντας από τη Διϋπουργική Επιτροπή των δύο χωρών στις 29 και 30 Νοεμβρίου και φτάνοντας στις επαφές του κ. Σκρέκα, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο Πούτιν.
Συγκεκριμένα η Ρωσική κυβέρνηση ζητά να κατασκευάσει εταιρεία συμφερόντων τους το έργο, στο πλαίσιο των αντισταθμιστικών ωφελημάτων που «χρωστά» η χώρα μας από την παλαιά σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου που προέβλεπε μεταξύ άλλων την κατασκευή από ρωσικές εταιρείες δύο υδροηλεκτρικών σταθμών στη Συκιά και το Πευκόφυτο, με την εκτροπή του Αχελώου, έργα που ως γνωστόν δεν έγιναν ποτέ.
Οι Ρώσοι ουδέποτε απεμπόλησαν όλα αυτά τα χρόνια την εκκρεμότητα για απευθείας ανάθεση έργων σε εταιρείες συμφερόντων τους.
Τώρα τίθεται το θέμα ανάλογης ανάθεσης του αγωγού του ΔΕΣΦΑ για Δυτική Μακεδονία, ο οποίος μπαίνει πλέον στις ράγες καθώς ο διαχειριστής έλαβε την τελική επενδυτική απόφαση (FID) για την υλοποίησή του.
Η έναρξη κατασκευής του αγωγού, εκτιμάται ότι θα γίνει μέσα στο επόμενο έτος, με στόχο το έργο να ολοκληρωθεί πλήρως στο τέλος του 2023.
Ωστόσο, το κύριο σκέλος του αγωγού αναμένεται να είναι έτοιμο νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2023, ώστε να ξεκινήσει η τροφοδοσία της περιοχής με φυσικό αέριο. Μάλιστα, όπως σημείωσε πρόσφατα σε διαδικασία της Βουλής η κ. Galli, ο Διαχειριστής αναζητά λύσεις ώστε η έναρξη τροφοδοσίας με αέριο να έρθει λίγους μήνες νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2022.
Σημαντικό για την έναρξη κατασκευής είναι το γεγονός ότι το έργο είναι πλέον αδειοδοτημένο. Έτσι, πλέον μπορεί να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία για τη λήψη των αδειών χρήσης γης, οι οποίες είναι απαραίτητες για τις περιοχές όπου θα «περάσει» ο αγωγός, ώστε να γίνουν οι εργασίες.
Ο νέος αγωγός, συνολικού μήκους 157 km θα συνδέει τη Δυτική Μακεδονία με το ΕΣΦΑ και έχει ήδη ενταχθεί στο σχέδιο ανάπτυξης του ΕΣΦΑ 2021-2030. Το κόστος του εκτιμάται στα 147 εκατ. ευρώ, με τη χρηματοδότηση να είναι εξασφαλισμένη από ίδια κεφάλαια του Διαχειριστή και το Κοινοπρακτικό Ομολογιακό Δάνειο, ύψους 505 εκατομμυρίων ευρώ, που έχει συναφθεί με την Εθνική Τράπεζα, την Eurobank, την Alpha Bank, και την Τράπεζα Πειραιώς, για τη χρηματοδότηση του δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ 2021-2030. Όπως ανέφερε η κ. Galli, θα επιδιωχθεί η ένταξη της υποδομής στο νέο ΕΣΠΑ, με σκοπό να είναι ακόμη μικρότερη η επιβάρυνση στα τέλη χρήσης συστήματος.
Παράλληλα με τον αγωγό, θα αναπτυχθούν και τα σημεία διάθεσης φυσικού αερίου στην Ποριά της Π.Ε Καστοριάς και στον Περδίκκα της Π.Ε. Κοζάνης. Επίσης, στο νέο Σχέδιο του Προγράμματος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2022-2031 έχει ενταχθεί η κατασκευή μετρητικών σταθμών στη Βέροια και τη Νάουσα, για την τροφοδοσία και των δύο πόλεων μέσω του αγωγού.
Ως συνέπεια, με την κατασκευή του βασικού κλάδου και των υποκλάδων του έργου, θα διασφαλισθεί η τροφοδοσία της Έδεσσας, της Σκύδρας, της Νάουσας, της Βέροιας, της Φλώρινας, του Αμύνταιου, της Πτολεμαΐδας και της Κοζάνης. Παράλληλα, θα υπάρχει πρόβλεψη (αναμονές) για μελλοντική επέκταση, με στόχο την παροχή φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην περιοχή της Καστοριάς.
Την ίδια στιγμή, πρόκειται για τον πρώτο αγωγό στην Ελλάδα – κι έναν από τους πρώτους στην ΕΕ – που θα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά και για τη μεταφορά υδρογόνου, σε ποσοστό πληρότητας 100%. Έτσι, εντάσσεται στο σχέδιο για το project White Dragon, το οποίο φιλοδοξεί να διατηρήσει τη Δυτική Μακεδονία ενεργειακό κέντρο της χώρας – πλέον με την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου.
Πως προέκυψαν τα αντισταθμιστικά
Τα δύο υδροηλεκτρικά έργα, στη Συκιά (2x60MW) και στο Πευκόφυτο (2×80 MW), τα οποία αποτελούν το ενεργειακό σκέλος των έργων εκτροπής του ποταμού Αχελώου και τα οποία ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν καθώς η εκτροπή του Αχελώου εν πολλοίς ακυρώθηκε, είχαν ανατεθεί σε κονσόρτσιουμ ρωσικών συμφερόντων, με πρωταγωνιστικό ρόλο της Προμηθέας Γκάζ, της κοινής εταιρείας της Gazprom με τον Όμιλο Κοπελούζου, ως αντισταθμιστικά οφέλη που συνόδευαν τη συμφωνία με την οποία η Ρωσία κατέστη προμηθευτής φυσικού αερίου της χώρας μας.
Προέκυψαν, δε, στο πλαίσιο διακανονισμού με την Αθήνα για ζημίες που είχε υποστεί η Gazprom από την καθυστερημένη ενεργοποίηση της σύμβασης προμήθειας φυσικού αερίου. Συμφωνήσαμε δηλαδή τότε να τους αποζημιώσουμε και επελέγη αυτό να γίνει μέσω της ανάθεσης έργων σε εταιρείες ρωσικών συμφερόντων.
