Το θέμα της ασφαλείας των πολιτών είναι πολύ σοβαρό για να αξιοποιείται μικροπολιτικά και επιπόλαια. Γράφει η Γεωργία Ζεμπιλιάδου
Σε μια κανονική Περιφέρεια που θα είχε την τύχη να έχει έναν αντάξιο της θέσης Περιφερειάρχη, το θέμα της ασφαλείας μιας γέφυρας θα αντιμετωπιζόταν επιστημονικά τεκμηριωμένα.
Σε μια κανονική Περιφέρεια, σε συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο που έχει την ευθύνη της Γέφυρας, θα γινόταν μια ολοκληρωμένη μελέτη ελέγχου της στατικότητας της γέφυρας και θα ξεκινούσε ένα έργο για την επισκευή της.
Το έργο θα παρακολουθούσαν αρμόδιες υπηρεσιακές επιτροπές και εξωτερικοί εμπειρογνώμονες που θα ενημέρωναν ολοκληρωμένα το Υπουργείο, τον Περιφερειάρχη, το Περιφερειακό Συμβούλιο και φυσικά τους Πολίτες.
Σε μια Περιφέρεια όμως σαν τη Δυτική Μακεδονία, το θέμα αντιμετωπίζεται πρόχειρα και επιπόλαια, όχι για να εξυπηρετηθεί το μείζον που είναι η ασφάλεια των πολιτών, αλλά για να τροφοδοτηθεί, όπως φαίνεται, το αφήγημα του περιφερειάρχη «σωτήρα».
Το επισημάναμε, όταν από ερώτηση που καταθέσαμε καταλάβαμε την επιπόλαιη και όπως τελικά αποδεικνύεται επικίνδυνα πρόχειρη, αντιμετώπιση του θέματος από τον Περιφερειάρχη.
Σε μια κανονική περιφέρεια για ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα θα συγκαλούνταν έκτακτο περιφερειακό συμβούλιο, όπου η αρμόδια υπηρεσία, οι επιστήμονες που ορίσθηκαν για την επίβλεψη του έργου, οι μελετητές και ο ανάδοχος, θα ενημέρωναν για τα προβλήματα που προέκυψαν.
Στη Δυτική Μακεδονία δυστυχώς τίποτε δεν εξελίσσεται κανονικά.
Η απαραίτητη ασφάλεια στις Μεταφορές εργαλειοποιείται, επιπόλαια, προκειμένου, όπως αποδεικνύεται από το ιστορικό που παραθέτουμε, να υπηρετηθεί το αφήγημα του περιφερειάρχη «σωτήρα».
Όχι δεν έκανε καλά τη δουλειά του ο περιφερειάρχης, γιατί αντί να δημοπρατήσει το 2021 την μελέτη στατικής επάρκειας της Γέφυρας, όπως συμφώνησε με το Υπουργείο, ξεκίνησε μόνος του τις κατά παραγγελία απευθείας αναθέσεις και μια εργολαβία στο πόδι, για να βγάλει τα φανάρια που πρόχειρα και χωρίς μελέτη, πάλι ο ίδιος τοποθέτησε.
Γι αυτό καταρρίφθηκε σε μια βδομάδα, αυτό που «μελετούσε» τρεισήμισι χρόνια.
Στο Περιφερειακό Συμβούλιο θα πρέπει να απαντηθούν:
- Γιατί άφησε απέξω για ένα τόσο σοβαρό θέμα το Υπουργείο;
- Γιατί ενώ το μείζον θέμα είναι ο έλεγχος στατικότητας της γέφυρας δεν προκήρυξε την μελέτη;
- Γιατί χωρίς στοιχεία με οπτικό έλεγχο και ποιοτικά μόνο στοιχεία αποφάσισε την τοποθέτηση φαναριών που ενδεχομένως να δημιούργησαν μεγαλύτερο πρόβλημα;
- Γιατί δεν έλαβε υπόψιν του τις επισημάνσεις έγκριτων καθηγητών (Καραμπίνης, Μάνος) και γιατί δεν ενέπλεξε τον Σύμβουλο που από κοινού με το Υπουργείο προσέλαβαν και ο οποίος είχε στην ομάδα του εξειδικευμένους και έγκριτους σε στατικά θέματα επιστήμονες;
- Γιατί προχώρησε, χωρίς συμβάσεις, με εξωθεσμικές συνεργασίες για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα;
- Υπήρξε όλο αυτό το διάστημα ειδικός σε θέματα στατικότητας μελετητής;
Και θα ζητήσουμε:
1ο Γραπτή έκθεση των εμπλεκόμενων επιστημόνων με τεκμηρίωση των απαιτούμενων ενεργειών και του κόστους, μαζί με την έκθεση της Επιτροπής Παρακολούθησης του έργου της Γέφυρας
2ο τον ορισμό κοινά αποδεκτού, διεθνώς αναγνωρισμένου εμπειρογνώμονα για θέματα στατικότητας, για να μελετήσει όλα τα στοιχεία και να μας ενημερώσει ολοκληρωμένα και αξιόπιστα.
3ο την εμπλοκή του αρμόδιου Υπουργείου
Το θέμα της ασφαλείας των πολιτών είναι πολύ σοβαρό για να αποτελεί αντικείμενο ενός Περιφερειάρχη που προσπαθεί ευκαιριακά και με τερτίπια να εκμεταλλευτεί την ευαισθησία των πολιτών για θέματα ασφάλειας, στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή που το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών μας στοιχειώνει όλους.
Ιστορικό:
Ο περιφερειάρχης, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ενημερώνεται από τους Υπηρεσιακούς παράγοντες για την ανάγκη συντήρησης της γέφυρας. Η Γέφυρα ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Μεταφορών και η Υπηρεσία θέτει υπόψη του το ιστορικό των ενεργειών της (2010επιθεώρηση της γέφυρας από την Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας, 2012 έκθεση /πόρισμα αυτοψίας από την εταιρεία ΕΥΕΡΓΟΣ ΑΕ, 2018, 2019 αλληλογραφία της Περιφέρειας με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Μεταφορών για την ανάγκη συντήρησης και ελέγχου της Γέφυρας)
Ο Περιφερειάρχης αντί να απαιτήσει από το Υπουργείο να προχωρήσει άμεσα στις ενέργειες που του υπέδειξε η υπηρεσία, στις 8/1/2020, κάνει οπτική επιθεώρηση της γέφυρας, χωρίς τους Μηχανικούς της Υπηρεσίας, παρέα με έναν γνωστό του καθηγητή, ο οποίος δεν είχε θεσμική αρμοδιότητα ούτε κάποια σύμβαση με την Περιφέρεια.
Βγάζουν πόρισμα στο φτερό ότι η γέφυρα κινδυνεύει να πέσει. Ο περιφερειάρχης λέει διάφορα «επιστημονικά» και ότι «δεν κοιμάται τα βράδια».
Δίνει μόνος του, χωρίς μελέτη, εντολή να μπουν φανάρια και θυμάται να ενημερώσει εκ των υστέρων το Περιφερειακό Συμβούλιο.
Βάζει μπροστά το κάρο από το άλογο. Με μια επίσκεψη, εκ του μακρόθεν, αποφάσισε για τα φανάρια….
Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, που ακολουθεί, εκτός από τον «φίλο» καθηγητή του Περιφερειάρχη, καλείται και ο καθηγητής κος Καραμπίνης, που έκανε την αυτοψία της γέφυρας παλαιότερα (2012).
Καταλήγουν ότι η γέφυρα δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα στατικότητας, δεν κινδυνεύει να πέσει δηλαδή, αλλά όντως χρειάζεται επειγόντως συντήρηση και έλεγχο όπως κάθε γέφυρα σε όλο τον κόσμο μετά από κάποια χρόνια.
Στο Περιφερειακό Συμβούλιο παρεμβαίνει με γραπτή έκθεση ο καθηγητής κος Μάνος που είχε επίσης ασχοληθεί με το έργο της Γέφυρας και επισημαίνει την ανάγκη για επείγουσες ενέργειες. Στην έκθεση ο καθηγητής επισημαίνει ότι η μελετητική εταιρεία ΕΥΕΡΓΟΣ Α.Ε. διαθέτει μια σειρά μελετών για τη Γέφυρα.
Δεν λέει κανείς ότι πρέπει να μπουν φανάρια.
Έρχεται η καρδιά μας στη θέση της. Ωστόσο τα φανάρια που αποφάσισε ο περιφερειάρχης μένουν.
Καταλαβαίνουμε την σοβαρότητα της κατάστασης και άμεσα ζητούμε με γραπτό ερώτημα (17/1/2020) περαιτέρω στοιχεία.
Από τις απαντήσεις ξεχωρίζουμε το αίτημα της Υπηρεσίας να αναλάβει την μελέτη και το έργο του Υπουργείο και καταλαβαίνουμε την προχειρότητα στις ενέργειες του Περιφερειάρχη.
Εν τω μεταξύ το Υπουργείο, απαντά ότι συμφωνεί να γίνει η μελέτη ελέγχου της στατικότητας της γέφυρας και χρηματοδοτεί την πρόσληψη Συμβούλου για να καταρτίσει τα τεύχη για την εκπόνηση της.
Συγκροτείται Ομάδα Παρακολούθησης για το έργο της Υψηλής Γέφυρας των Σερβίων από υπηρεσιακούς και ειδικούς επιστήμονες.
Τον Φεβρουάριο του 2021 προσλαμβάνεται ο σύμβουλος και λίγους μήνες μετά παραδίδει τα τεύχη για να ξεκινήσει ο διαγωνισμός για την μελέτη προϋπολογισμού 2,5εκ€.
Ωστόσο από το 2021 μέχρι σήμερα ο Περιφερειάρχης δεν προχώρησε τον Διαγωνισμό για να γίνει η μελέτη ελέγχου της στατικότητας της γέφυρας, που μαζί με το Υπουργείο είχαν αποφασίσει να κάνουν!
Αντί της προκήρυξης της ολοκληρωμένης μελέτης, ξεκινάει με πρωτοβουλία του, μια άτυπη συνεργασία με την ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε (Δρ. Π. Πανέτσος) και το ΑΠΘ (καθηγητής Κ. Κατάκαλος) με μια σειρά ελέγχων.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο δεν γνωρίζει τίποτε.
Εκπροσωπούν επίσημα την ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε και το ΑΠΘ οι εν λόγω μελετητές; Έχουν ειδική γνώση για θέματα στατικότητας; Υπάρχουν συμβάσεις; Αναπάντητα ερωτήματα πολλά.
Τον Οκτώβριο του 2021 οι ειδικοί επιστήμονες, σε απευθείας συνεννόηση με τον Περιφερειάρχη, προτείνουν περαιτέρω διερεύνηση. Αναφέρουν ότι αναγνωρίσθηκαν τοπικές φθορές, καθώς και μια μεγάλου εύρους ρωγμή στο βορειοδυτικό άκρο του Προβόλου, που πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω και προτείνουν μια σειρά μελετών:
Ξεκινά έτσι ο χορός των απευθείας αναθέσεων μελετών από τον Περιφερειάρχη:
“Καταστροφικοί έλεγχοι και εργαστηριακή διερεύνηση των δειγμάτων του φορέα της Υψηλής Γέφυρας Σερβίων”, “Διενέργεια ενόργανης οπτικής επιθεώρησης και μη καταστροφικών ελέγχων στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων”, «Διενέργεια ενόργανης μερικώς καταστροφικής επιθεώρησης των εν προβόλω τμημάτων και έλεγχος του εσωτερικού κιβωτοειδούς φορέα της Υψηλής Γέφυρας Σερβίων”, “Τοπογραφική αποτύπωση υφιστάμενης κατάστασης τμήματος της Υψηλής Γέφυρας Σερβίων με τη χρήση γεωδαιτικής μεθοδολογίας», συνολικής δαπάνης 109.050,44 €.
Στην οικονομική επιτροπή ο συνδυασμός μας ψηφίζει λευκό επισημαίνοντας την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης μελέτης.
Από την «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.» και το ΑΠΘ εκπονείται δωρεάν «ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΣΠΟΝΔΥΛΩΝ Μ6.2 ΥΨΗΛΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΣΕΡΒΙΩΝ»
Τον Ιανουάριο του 2023, τρία χρόνια μετά, παρουσιάζονται, από τους κους Κατάκαλο και Πανέτσο, τα πορίσματα των μελετών στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Μας διαβεβαιώνουν ότι η γέφυρα δεν κινδυνεύει να πέσει, αλλά όντως χρειάζεται συντήρηση στον Ακραίο Σπόνδυλο της Γέφυρας που έχει φθορά. Προτείνεται ένα έργο 152.000€ «ΔΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΣΠΟΝΔΥΛΩΝ Μ6.2 ΥΨΗΛΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΣΕΡΒΙΩΝ»
Η ανάγκη για την τοποθέτηση των φαναριών δεν τεκμηριώνεται.
Η γέφυρα είναι κατασκευασμένη για 350 τόνους μας λένε.
Αναρωτιόμαστε εύλογα γιατί μπήκαν τα φανάρια και γιατί ο κος Μητούλης έβαλε όριο τους 40 τόνους βάρος.
Η απορία του Δημάρχου Σερβίων μένει αναπάντητη.
Μήπως τα φανάρια επιδεινώνουν την κατάσταση;
Μήπως αν περάσουν ταυτόχρονα από την μια μεριά πχ τέσσερις νταλίκες των 40 τόνων ποιος εγγυάται ότι αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα και πρόσθετη καταπόνηση στη γέφυρα.
Αναπάντητα ερωτήματα και πάλι
Το Περιφερειακό Συμβούλιο εγκρίνει ομόφωνα το έργο συντήρησης ύψους ~150.000€ με χρόνο ολοκλήρωσης 3 μήνες. Αρχές Μαρτίου η εργολαβία ξεκινάει και λίγες μέρες μετά ακούμε εμβρόντητοι από τα ΜΜΕ τον Περιφερειάρχη να λέει ότι προέκυψε πολύ σοβαρό πρόβλημα στη Γέφυρα και απαιτούνται νέα περιοριστικά Μέτρα…..
Το όριο επιβάρυνσης κατεβαίνει στους 3,5 τόνους …. Η επικίνδυνη πρόχειρη «κολοκυθιά» συνεχίζεται
Τρεισήμισι χρόνια για να βρεθούμε και πάλι στην αρχή, χωρίς την απαραίτητη μελέτη ελέγχου της στατικότητας της Γέφυρας να έχει ξεκινήσει καν και τον Περιφερειάρχη έκθετο
Η ασφάλεια των Πολιτών εξακολουθεί να είναι ακόμη το μέγα ζητούμενο μιας χαμένης τετραετίας.
*Η Γεωργία Ζεμπιλιάδου είναι Περιφερειακή Σύμβουλος, Επικεφαλής του Συνδυασμού «ΕΛΠΙΔΑ»